Kamp Haaren
Het kamp was gevestigd in het gebouw van de vroegere 'Groot Seminarie 's Hertogenbosch' in de Nederlandse gemeente Haaren en werd door de SD in gebruik genomen als gijzelaarskamp en huis van bewaring van 1941 tot en met september 1944. De Duitsers hadden celruimte nodig om hun gevangenen op te kunnen sluiten en hadden daarvoor het Grootseminarie in Haaren gevorderd. Het gebouw werd door de nazi's 'Das Sanatorium' genoemd en tijdens de oorlog zaten hier verschillende groepen mensen gevangen. Zeker 1800 mensen werden gevangen gezet wegens onderzoek naar misdaden (Untersuchung) waarvan er slechts enkelen werden vrijgelaten. Ook zaten er ongeveer 1400 gevangenen vast voor 'Grenzübertritt', gezochte misdadigers waaronder verzetsmensen, ontsnapte gevangenen, onderduikers, piloten, parachutisten en anderen. Daarnaast verbleven er tussen juli 1942 en begin 1943 ongeveer 600 gijzelaars wat min of meer bekende Nederlanders waren waaronder de latere minister president Jan de Quay, Willem Ruys, Jan Campert, Hendrik en Willem Andriessen en de toenmalige president directeur van de Nederlandse spoorwegen, Jan Goudriaan, die tevens als woordvoerder optrad. Op 31 augustus 1943 slaagde 2 opgepakte Nederlandse agenten erin om uit kamp Haaren te ontsnappen en zij waren in staat om de Britten te waarschuwen dat het hele Nederlandse marconistennetwerk in Duitse handen was (een marconist is iemand die is opgeleid in het zenden en ontvangen van signalen met behulp van radio). Op 15 augustus en op 16 oktober 1942 werden erin totaal 85 gijzelaars gefusilleerd uit kamp Haaren. Het kamp werd ontruimd op de dag voor Dolle Dinsdag (5 september 1944) en de gevangenen werden overgebracht naar kamp Vught. Gijzelaars zonder papieren werden vrijgelaten en de resterende 2800 mannen werden naar concentratiekamp Sachsenhausen gedeporteerd. De overige 650 vrouwen werden naar vrouwenkamp Ravensbrück gestuurd. Het is onbekend hoeveel van deze mensen de oorlog hebben overleefd. Op initiatief van enkele oud gevangenen is er in het jaar 2000 in deze voormalige gevangenis een gedenkplaats en museum gerealiseerd. In de kapel en de diverse ander ruimtes binnen het gebouw zijn jaarlijks wisselende tentoonstellingen te zien die het verblijf van de ruim 4300 gevangenen en gijzelaars in beeld brengen.
Titel: Een oord van bang wachten
Auteur: Peter Bak
Aantal pagina's: 301
ISBN: 978 90 8704 718 4
Druk: 2018
Uitgever: Zuidelijk Historisch Contact
Tijdens de Duitse bezetting werd het grootseminarie bij Haaren, tussen Tilburg en 's-Hertogenbosch, als gijzelaarskamp en 'Polizeigefängnis' gebruikt. Er zaten onder andere verzetsmensen, agenten van het beruchte Englandspiel en joodse burgers. Onder de gijzelaars waren de latere premier Jan de Quay en de industrieel Frits Philips. De gijzelaars hingen represailles boven het hoofd, de gevangenen waren in bange afwachting van hun verhoor, proces, vonnis en wegvoering. Van verschillende gedetineerden zijn de verhalen bekend, maar het 'grote verhaal' wordt nu voor het eerst gepresenteerd. Haaren was een kamp van levensgrote tegenstellingen. Terwijl gijzelaars in de zon zaten, stapten joodse gevangenen in vrachtwagens die naar Westerbork reden...
Titel: Gedenkboek Gijzelaarskamp Haaren
Auteur: Onder redactie van W. Boerhave Beekman
Aantal pagina's: 272
Druk: 1947
Uitgever: W.P. van Stockum & Zn.
Dit is het Gedenkboek van Gijzelaarskamp Haaren wat is opgesteld door voormalige gijzelaars van het kamp; W. Boerhave Beekman uit Den Haag, J.J.H.A. Bruna uit Breda, K. van der Graaf uit Hilversum, Prof. Dr. L.J. van Holk uit Leiden, Prof. Dr. V.J. Koningsberger uit Utrecht, Prof. Dr. J.E. de Quay ui Tilburg en Jur. Visser Jr. uit Naarden.
Het boek geeft ook een namenlijst van de gijzelaars die in kamp Haaren hebben gezeten inclusief plattegronden van de verschillende verdiepingen van het kamp.
Titel: Lager Haaren in vogelvlucht
Auteur: Samengesteld door Rob Esmeijer
Aantal pagina's: 62
Druk: 2017
Uitgever: Stichting Vriendenkring Haaren 1940-1945
Al meer dan 170 jaar staat er een monumentaal gebouw in het dorp Haaren: het Groot Seminarie. Over dit gebouw gaat de samenvatting in dit informatieboekje. De nadruk ligt op een drietal jaren. Van september 1941 tot september 1944 was het seminariegebouw het domein van de Duitse overheerser. Om de herinnering aan deze periode blijvend te houden is de Stichting Vriendenkring Haaren 1940-1945 in het leven geroepen. Deze stichting probeert door het in stand houden van een Gedenkplaats, in enkele ruimten van het gebouw, een beeld te schetsen van deze drie jaren.