Kamp Sint Michielsgestel

In mei 1942 werd gijzelaarskamp Sint-Michielsgestel opgericht in het internaat Ruwenberg en het kleinseminarie Beekvliet in Sint-Michielsgestel, een klein dorpje vlakbij Den Bosch. In het kamp zaten voornamelijk vooraanstaande Nederlanders zoals politici, professoren, burgemeesters, geestelijken en musici die op 4 mei 1942 gearresteerd waren en vastgezet werden in kamp St. Michielsgestel als dwangmiddel tegen verzet. Bij onrust in het land zouden deze notabelen worden gefusilleerd. Deze groep van 460 gijzelaars werd in mei 1942 uitgebreid met de komst van een andere groep vooraanstaande Nederlanders die al in 1940 waren opgepakt als vergelding voor de gevangenneming van Duitsers in Nederlands-Indië. Deze groep kwam terecht in kamp St. Michielsgestel via kamp Schoorl en Buchenwald en werd begin 1943 weer overgebracht naar Ruwenberg. Het regime in het kamp St. Michielsgestel was niet zwaar. De Duitsers lieten de gevangenen met rust zolang er maar geen onrust veroorzaakt werd. De gevangenen hoefden niet te werken en waren redelijk vrij als ze maar binnen de kampgrenzen bleven. Er werden onder andere filmavonden georganiseerd, concerten, tentoonstellingen en tennistoernooien. Ook mochten de gevangenen bezoek en pakketten van thuis ontvangen waardoor zij voldoende te eten hadden. In het kamp ontstond een groep gijzelaars die zich actief bezig hield met het organiseren van cursussen, lezingen en discussiegroepen wat onder de gevangenen ‘de volksuniversiteit’ werd genoemd. Er ontstond een roep om politieke hervorming en samenhorigheid en de vriendschappelijke contacten in het kamp bleven ook na de oorlog in stand. Sommige gijzelaars werden na de oorlog vooraanstaande politici en mede door de lezingen en discussies in het kamp werd direct na de oorlog de politieke partij PvdA opgericht. Ondanks dat het regime in kamp St. Michielsgestel niet streng was en de gijzelaars binnen het kamp redelijk vrij waren zijn er toch verschillende mensen gefusilleerd als vergelding voor verzetsacties in het land. In het kamp hebben maximaal 700 mensen gelijktijdig vastgezeten waarvan de meeste in september 1944 zijn vrijgelaten. Anderen werden overgebracht naar Kamp Vught of Westerbork. Tegenwoordig vind je in voormalig seminarie Beekvliet een gedenksteen en op de executieplaats in de bossen van het landgoed is in 1945 een gedenkplaats ingericht waar in 1946 een monument aan is toegevoegd. Ieder jaar wordt hier nog een herdenking gehouden.

Titel: De gijzelaars van Sint Michielsgestel

Auteur: Madelon de Keizer

Aantal pagina's: 220

ISBN: 90 218 2491 4

Druk: 1979

Uitgever: A.W. Sijthoff

 

Begin mei 1942 gijzelde de Duitse bezetter in het kleinseminarie Beekvliet, gelegen in het Noord-Brabantse Sint Michielsgestel, ruim 450 merendeels leidinggevende Nederlanders. Dit gijzelaarskamp heeft vooral bekendheid gekregen, omdat daar een klein aantal geïnterneerden het initiatief heeft genomen tot de oprichting van de Nederlandse Volksbeweging, die zich in mei '45 met een oproep tot het Nederlands volk richtte. Niet het wedervaren van de gijzelraarsgemeenschap in Sint Michielsgestel heeft het kamp na de oorlog een tweeslachtige, zo niet twijfelachtige reputatie bezorgd, maar dat wat er werd 'uitgebroed'.

Titel: St. Michielsgestel

Auteur: B.H v.d. Gijzel

Aantal pagina's: 183

Druk: 1945

Uitgever: C.A. van Dishoeck

 

Hoe ik ertoe gekomen ben om een boekje te schrijven weet ik nog niet; eerlijk, ik heb het nooit eerder gedaan en ik zal het nooit weer doen! Maar ja, hoe gaat het? Als je uit een gijzelaarskamp ontslagen bent, komen allerlei vrienden en familie en dan moet je vertellen, hoe het er was, hoe dit en hoe dat nou precies ging en zo praat je uren achter elkaar door. Het boekje wil helemaal niet de pretentie hebben van een wetenschappelijke bijdrage tot kennis van...enz, het is geen drama, waarbij u kunt griezelen, nee, het is een net boek wat door iedereen gelezen kan en mag worden, een doodgewone vertelling over ons leven en maandenlange verblijf in Michielsgestel.