Geld uit Theresienstadt
Lagergeld was vrij eenvoudig van ontwerp en druk alleen was het Lagergeld uit Thersienstadt daar een uitzondering op. Hier waren verschillende biljetten in omloop die bijzonder nauwkeurig ontworpen waren. De munteenheid Krone verwijst naar de munteenheid van het toenmalige Tsjechoslowakije. De verschillende biljetten van 1, 2, 5, 10, 20, 50 en 100 Kronen hadden allemaal hetzelfde ontwerp en verschilden enkel in kleur en grootte. Op onderstaande foto's ziet u een complete serie biljetten uit Theresienstadt. Op de biljetten staan symbolen die verwijzen naar het Jodendom: de Davidster en Mozes met de Tafelen der Wet. Om de schijn op te houden van dit modelkamp werd er zeer veel aandacht besteed aan het ontwerp van de biljetten wat in feite niet meer was dan een propagandamiddel. Theresienstadt deed zich voor de buitenwereld voor als een joodse stad waar het leven zijn gewone gang ging. Het was het modelkamp dat werd getoond aan de pers en het Rode Kruis als bewijs van de humane behandeling in het kamp. Beslissingen in het kamp werden er officieel genomen door de ‘Raad van Ouderlingen’. Deze Raad bestond uit gevangenen van het kamp met aan het hoofd Jakob Edelstein, wiens handtekening terug te vinden is op de biljetten.
Een eerste ontwerp van het Mozesportret op de biljetten werd ontworpen door de jonge gevangen kunstenaar Peter Kien en werd aanvaard door de Raad van Ouderlingen en de kampcommandant, maar niet door Adolf Eichmann. Eichmann vond Kiens Mozesportret te arisch. Peter Kien moest het Mozesportret een meer ‘semitisch’ uiterlijk geven: een uitgesproken haviksneus en gekrulde haren. De biljetten met relatief kleine koopkracht konden gebruikt worden om bepaalde toelagen te betalen, bijvoorbeeld de toelage op pakjes die gevangenen toegestuurd kregen van buiten het kamp. Deze toelage kwam dan nog eens boven op de toelage die de verzenders al betaald had. De winkels in het kamp waren schijnvitrines. In de vitrines lagen voorwerpen die in beslag genomen waren van de mensen bij aankomst in het kamp. De harde werkelijkheid in het kamp had weinig gemeen met het bijzondere Lagergeld wat er circuleerde. Het bleef een concentratiekamp waar talloze mensen stierven of werden gedeporteerd naar andere kampen.
Heeft u vragen of opmerkingen of juist boeken of andere documentatie over concentratiekampen of andere kampen tijdens de Tweede Wereldoorlog waar u geen raad mee weet of wil verkopen dan hoor ik graag van u. Ik zorg dat ze bewaard blijven. U kunt mij bereiken via onderstaande contact knop.