Fullen

Net over de grens in Duitsland ten oosten van Emmen lag kamp Fullen, ook wel bekend als Lager X Fullen. Het kamp staat niet in de officiële lijst met concentratiekampen, maar is onderdeel van de 15 Emslandkampen. Het werd in opdracht van de Reichsarbeitsdienst gebouwd in 1938 voor werklozen die te werk werden gesteld. In 1939 werd het kamp overgenomen door de Oberkommando der Wehrmacht die het ombouwde tot strafinrichting voor onder andere krijgsgevangenen uit Rusland en Italië. Hoeveel mensen er in Fullen gevangen hebben gezeten is niet bekend alleen in totaal hebben ongeveer 180.000 mensen gevangen gezeten in de 15 Emslandkampen. Deze mensen moesten zware arbeid verrichtten in het veen en door de slechte leefomstandigheden en zware mishandelingen kwamen er vele om het leven. Ongeveer 30.000 mensen zijn vermoord, merendeel Russen, en liggen begraven in 9 begraafplaatsen en massagraven. Er zijn tientallen ontsnappingen bekend uit Fullen, maar het merendeel werd tijdens de ontsnappingspoging dood geschoten of door Nederland weer terug gestuurd wat vaak alsnog de dood betekende voor de gevangene. Fullen werd in april 1945 bevrijd door de Polen die het kamp direct in de brand hebben gestoken. Er is daarom ook niets overgebleven van kamp Fullen. De begraafplaats met ruim 1500 slachtoffers, voornamelijk Russen, is nog wel te bezoeken.

Titel: Fullen

Auteur: Ferruccio Francesco Frisone

Aantal pagina's: 144

ISBN: 978 90 818875 2 6

Druk: 2013

Uitgever: Lalito

 

'Het gebied is een uitgestrekte vlakte en de mist geeft het kamp een hels aanzicht. Zelfs als je niet blind bent voor de verschillen ziet het kamp eruit als een strafinrichting in een Amerikaanse film'.

Zo neemt een Italiaans soldaat het veengebied rond het kamp Versen in januari 1944 waar. Hij zit er nog maar kort en zal een paar weken later naar kamp Fullen verkassen. Beide kampen liggen ten oosten van Emmen, net over de grens in Duitsland. In de grensstreek liggen nog 13 andere kampen, bekend als de Emslandkampen. Dwe Italiaanse soldaat in een begenadigd tekenaar en kunstschilder. Hij heet Ferruccio Francesco Frisone (1909-1973) en komt uit Milaan. Fullen is zijn oorlogsrelaas.