Titel: Aan een zijden draad

Auteur: Hans N. Andriesse

Aantal pagina's: 263

ISBN: 90 290 0928 4

Druk: 1978

Uitgever: Meulenhoff

In aan een zijden draad vertelt Hans Andriesse hoe hij in de oorlogsjaren door de Duitsers als joodse Nederlander  van vierentwintig jaar werd gedeporteerd , en tweeëneenhalf jaar het onmenselijke leven in de dwangarbeiderskampen en concentratiekampen voor joden in Nederland en Duitsland meemaakte. Niet alleen de dieptepunten en hoogtepunten in die kampen worden beschreven, maar ook de vriendschappen die ontstonden met mede-slachtoffers. Ook vertelt hij over de aanloop tot de bevrijding en over de bevrijding zelf. dan volgt de tocht tegen het optrekkende Russische leger in, via Polen en Rusland naar Engeland. Dit verhaal werd een aangrijpend en boeiend geschreven boek.

Titel: Advokaat in nacht en nevel '40-'45

Auteur: Bert Aerts / Jos de Man

Aantal pagina's: 130

ISBN: 90 6006 130 6

Druk: 1972

Uitgever: H.J. Paris

"Rothau, aan de voet van de Natzweilerberg in de Vogezen was onze bestemming. We kwamen er aan op 27 november 1943, feest van de heilige Albertus van Leuven. Precies drie jaar tevoren, op 27 november 1940, was ik uit krijgsgevangenschap teruggekeerd. De trein schokte en hield stil. De beestenwagens werden opengeschoven…De 'Nacht und Nebel' begint. 'Aussteigen, schnell, schnell!' Het bulderde en brulde langs de hele trein. SS-lui stortten zich in de wagons en voor wij van onze onthutsing waren bekomen lagen er al zes, zeven van ons neer geknuppeld. Het regende kolfslagen, er werd geschopt en getrapt, gevloekt en gebulderd. Strompelend en struikelend renden we het perron op."

Titel: Afscheid in Malchow

Auteur: Ron van Hasselt

Aantal pagina's: 148

ISBN: 978 90 5294 562 0

Druk: 2014

Uitgever: Profiel

Ze had zich een heel andere toekomst voorgesteld. Haar onbezorgde jeugd kwam abrupt tot een einde toen haar vader naar een strafkamp werd vervoerd. Vlak daarna moest haar verloofde naar een werkkamp. Wat kon deze jonge joodse vrouw nog verwachten? Selma van Hasselt besloot onder te duiken en in het verzet te gaan. Haar achterneef beschrijft haar leven en haar familie tegen de achtergrond van de deportaties. Bijna vergeten moeders die hun kinderen moesten afstaan. Bijna vergeten fanatieke politiemannen die jacht maakten op onschuldigen. Bijna vergeten gewone mensen die vorm gaven aan verzet. Selma werd afgevoerd naar Westerbork, kwam vervolgens in Auschwitz en Ravensbrück en uiteindelijk in Malchow terecht.

Titel: Alles ging aan flarden - Het  oorlogsdagboek van Klaartje de Zwarte-Walvisch

Auteur: Klaartje de Zwarte

Aantal pagina's: 205

ISBN: 978 94 600 3218 9

Druk: Vijfde druk april 2010

Uitgever: Balans

Tijdens het onderzoek voor de tv-serie De Oorlog hebben medewerkers van de NPS een dagboek uit de Tweede Wereldoorlog gevonden dat volgens insiders grote historische waarde heeft. Het is geschreven door een 32 jarige joodse vrouw, Klaartje de Zwarte-Walvisch, die uitvoerig en in bijzonder felle bewoordingen beschrijft hoe ze na haar arrestatie in maart 1943 via de Hollandse Schouwburg en kamp Vught uiteindelijk in Westerbork terecht kwam. Vandaar is ze naar vernietigingskamp Sobibor gedeporteerd waar ze in juli 1943 in de gaskamer is vermoord.

Titel: Als ik het nu niet opschrijf...

Auteur: Charles Brusselairs

Aantal pagina's: 243

Druk: 1983

Uitgever: Vriendenkring Buchenwald

Het boek ‘Als ik het nu niet opschrijf…’ is een heruitgave van het boek ‘Als ik het nu niet opschrijf komt het er niet meer van’ van Charles Brusselairs uit Merksem (België) die zijn ervaringen opschreef als politiek gevangene in Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Charles overleefde meerdere werk- en concentratiekampen zoals Esterwegen, Buchenwald en Theresienstadt en heeft zijn verhaal in boekvorm in 1983 in eigen beheer uitgebracht. Dit boek is een heruitgave door Vriendenkring Buchenwald.

Titel: Arts achter prikkel draad

Auteur: Dr. Albert Haas

ISBN: 90 10 05961 8

Aantal pagina's: 281

Druk: 1986

Uitgever: Elsevier

Toen in 1940 het grootste deel van Frankrijk in Duitse handen viel, was dokter Albert Haas werkzaam als arts in het Franse leger. Zowel hij als zijn vrouw Sonja waren van joodse afkomst. Korte tijd later werden zij door Charles de Gaulle en zijn verzetsorganisatie 'De vrije Fransen' gerekruteerd en getraind in spionage, sabotage en parachutespringen. Uiteindelijk slaagde het moedige echtpaar er met veel moeite in de Duitse organisatie 'Todt' te infiltreren. Sonja en Albert werden uiteindelijk betrapt en gevangengenomen. Na lange tijd te zijn gemarteld werd Albert naar Dachau gestuurd terwijl zijn vrouw in de hel van Auschwitz terecht kwam. 

Titel: Beelden uit de nacht - Kampherinneringen

Auteur: Elie Cohen

Aantal pagina's: 190

ISBN: 90 261 0550 9

Druk: 1992

Uitgever: de Prom

Nadat hij, zijn vrouw en kind waren gearresteerd (door verraad), werd Elie Cohen afgevoerd naar kamp Amersfoort. Daarna volgde een lange weg: de kampen Westerbork, Auschwitz, de dodenmars naar Mauthausen en ten slotte de kampen Melk en Ebensee. In bijna alle kampen werd Elie ingeschakeld als arts. Zijn beroep deed hem overleven en maakte van hem een van de weinige joodse getuigen van deze kampen. Hij was transportarts, assistent van de Lagerartz en Artzvormelder. De functies hadden alle gemeen dat hij prominent was, hetgeen een bevoorrechte positie inhield. Hij vond het zijn plicht over zijn daden verantwoording af te leggen. 

Titel: Binnen de poorten - Een authentiek relaas van 2 jaar Duitse concentratiekampen 1943-1945

Auteur: Jules Schelvis

Aantal pagina's: 128

ISBN: 90 228 3693 2 

Druk: Tweede druk juni 1982

Uitgever: De Haan

Binnen de poorten is het oorlogsverhaal van Jules Schelvis (1921), een van de achttien joodse Nederlanders die terugkeerden uit het Duitse vernietigingskamp Sobibor in Oost-Polen. In totaal werden 34.313 joden uit Nederland naar deze moordfabriek gedeporteerd. Schelvis wordt in mei 1943 bij een razzia in Amsterdam opgepakt en met zijn vrouw Rachel en haar familie via Westerbork naar Sobibor gedeporteerd. Wat daarna volgt is een martelgang die hem langs een aantal kampen in Polen en Duitsland voert. 

Titel: Brieven uit 'Hitlers Herrengefangnis' 1942-1944

Auteur: Max Kohnstamm

Aantal pagina's: 206

ISBN: 90 234 1559 0 

Druk: 2005

Uitgever: De Bezige Bij

Nadat Max Kohnstamm ter gelegenheid van Hitlers verjaardag op 20 april 1942 is vrijgelaten uit concentratiekamp Amersfoort, wordt hij in juni van dat jaar opnieuw geïnterneerd. Kohnstamm wordt met een tweede groep van honderden Nederlanders als gijzelaar opgesloten in Haarlem en later in St. Michielsgestel. In de twee jaren die volgen schrijft Kohnstamm tientallen brieven aan zijn ouders, waarin hij hij zijn omgeving beziet met een open, erudiet en kritisch oog. Kohnstamm noemde de gijzelaarskampen ooit Hitlers Herrengefangnis. De gijzelaars mochten de kampen alleen bij hoge uitzondering verlaten. Zij hoefden echter geen arbeid te verrichten en beschikten zelfs vaak over betere voorzieningen dan buiten het kamp.

Titel: Concentratiekampen - Systeem en praktijk in Nederland

Auteur: Onder hoofdredactie van H. Dijkstra

Aantal pagina's: 136

Druk: 1970

Uitgever: Fibula

In dit boek wordt naast een algemene inleiding tot systeem en organisatie een overzicht gegeven van het leven in de Nederlandse kampen en de specifieke kenmerken daarvan. Hierbij neemt het gedeelte over Vught een speciale plaats in omdat hierbij de resultaten van een NJBC-enquête opgenomen zijn: de omwonende bevolking werd gevraagd naar hun kennis van en de reactie op het Kamp Vught. In de jaren '70 was dit boek hiermee de eerste publicatie wat de belangrijkste Nederlandse kampen gezamenlijk behandelde en in historische context plaatste.

Titel: Dagboek 1943 - 1945

Auteur: Jozef Hilel Borensztajn

Aantal pagina's: 213

ISBN: 90 263 1395 0

Druk: 1992

Uitgever: AMBO

"Mijn vingers trillen, maar ik zal toch de moed proberen op te brengen alles op te schrijven. Dat zullen anderen ongetwijfeld ook doen. Hoe meer hoe beter. Het is van het grootste belang dat alles wat gebeurd is bekend wordt. De jeugd van elk volk moet weten wat zich daar heeft afgespeeld! Iedereen is verplicht om dit verder te vertellen…."

Het 'Togboech' bevat het sombere relaas van een tocht langs de kampen Westerbork, Theresienstadt, Auschwitz-Birkenau, Golleschau en ten slotte Brinnlitz, waarbij de auteur een scherp oog heeft voor de gedragingen van zijn medegevangenen.

Titel: De bevrijders - Van Bergen-Belsen tot Mauthausen. De bevrijding van de concentratiekampen

Auteur: Michael Hirsh

Aantal pagina's: 334

ISBN: 978 90 225 5529 3

Druk: 2010

Uitgever: De Boekerij

Begin april 1945 was een Amerikaanse divisie in Duitsland bezig aan de opmars toen een peloton op Ohrdruf stuitte, een subkamp van Buchenwald. De geharde soldaten hadden al veel doden gezien, maar nog nooit op deze schaal. In de weken daarna werden ze in talloze kampen die ze ontdekten, telkens weer met gruwelijke beelden geconfronteerd. De bevrijders is gebaseerd op honderdvijftig gesprekken die Michael Hirsh heeft gevoerd met militairen die erbij waren toen in de laatste weken van de Tweede Wereldoorlog de nazikampen werden ontdekt. 

Titel: De dood in de ogen

Auteur: Hilde Huppert

Aantal pagina's: 115

ISBN: 90 10 03675 8

Druk: 1981

Uitgever: De Boekerij - Amsterdam

Bij het uitbreken van de oorlog woonde Hilde samen met haar zoontje Tommy en haar ouders in een stadje in Silezië. Haar man Walter is enige tijd daarvoor naar Israel afgereisd. Als de Duitsers in september 1939 Teschen binnenvallen vlucht Hilde met Tommy naar een afgelegen plaats in polen. Niet lang daarna worden zij evenwel gearresteerd en op transport gezet naar het getto van Rzeszow. Hilde's hoop is nu gevestigd op Britse papieren die Walter hen zal opsturen, waarmee zij kunnen worden uitgewisseld tegen Duitsers die in handen zijn gevallen van de Engelsen. In afwachting van deze documenten kunnen zij een bevoorrechte positie innemen tegenover de Gestapo. 

Titel: De Holocaust 

Auteur: Frantisek Emmert

Aantal pagina's: 175

ISBN: 978 90 366 3782 4

Druk: 2019

Uitgever: Rebo International

De massamoord op 6 miljoen joden tussen 1941 en 1945 wordt tegenwoordig de Holocaust genoemd. De nazi's stelden zich uit pure rassenhaat en een gevoel van superioriteit ten doel om alle mensen van joodse afkomst die binnen hun invloedssfeer vielen uit te roeien, met inbegrip van kleine kinderen. Niemand mocht overleven. Het moorden werd zo nauwgezet en stelselmatig uitgevoerd dat het de nauwelijks te bevatten vorm van een bijna industrieel proces aannam. Alles was vooraf doordacht, berekend en gepland en werd precies volgens een van bovenaf goedgekeurd tijdschema uitgevoerd. 

Titel: De Holocaust monumenten van Europa

Auteur: Martin Winstone

Aantal pagina's: 558

ISBN: 978 90 453 1583 6

Druk: 2014

Uitgever: BBNC - Amersfoort

De 'Holocaust', de 'Shoah', de 'Endlösung'. Drie woorden die een van de grootste geregistreerde misdaden van de geschiedenis weergeven: de moord tijdens de Tweede Wereldoorlog op ruim zes miljoen joden, zigeuners, homo's en zwakzinnigen door het Duitse vernietigingsapparaat van de nazi's. Die mensen leven niet meer maar de gebieden waar dit zich heeft voltrokken, bestaan nog. Jaarlijks bezoeken nog honderdduizenden mensen de plekken waar de gruweldaden zich hebben afgespeeld, in een poging deze tragedies te bevatten. Dit boek is de eerste uitgebreide gids over deze kampen en monumenten en is voorzien van veel praktische informatie en historische achtergronden.  

Titel: De jongen die tien concentratiekampen overleefde - Het ware verhaal van Jack Gruener

Auteur: Alan Gratz

Aantal pagina's: 192

ISBN: 978 90 20654 516

Druk: 2013

Uitgever: Kluitman

De jongen die tien concentratiekampen overleefde vertelt het waargebeurde verhaal van Yanek, een joods jongetje tijdens de Tweede Wereldoorlog in Polen. Als de nazi's de jacht op de joden openen in het land, verandert zijn vertrouwde leventje in een nachtmerrie die helaas werkelijkheid is. Hij wordt van het ene concentratiekamp in het andere geplaatst, uitgehongerd, gemarteld en uitgebuit en kijkt de dood keer op keer in de ogen. Het is een wonder hoe Yanek, of volgens de tatoeage op zijn arm PRISONER B-3087, de Tweede Wereldoorlog uiteindelijk overleeft.

Titel: De laatste getuige

Auteur: Frank Krake

Aantal pagina's: 391

ISBN: 978 90 824 7641 5

Druk: Eerste druk april 2018

Uitgever: Achtbaan

Liggend op het dak van een trein ontvlucht de twintigjarige Amsterdammer Wim Aloserij in 1943 de verplichte Arbeitseinsatz in Duitsland. Hij duikt onder bij een boer en slaapt maandenlang in een kist onder de grond. Toch wordt hij bij een razzia gepakt en opgesloten in de beruchte Gestapo-gevangenis aan de Euterpestraat. Hij belandt in kamp Amersfoort en gaat enkele weken later op transport naar Noord-Duitsland, waar hij acht maanden lang de dodelijke dwangarbeid in de concentratiekampen Husum en Neuengamme overleeft. Mede dankzij de harde lessen van zijn drinkende stiefvader. Als de oorlog bijna ten einde is belandt Wim op het luxe cruiseschip Cap Arcona, dat voor anker ligt in de Lübecker Bocht. 

Titel: De laatste getuigen uit concentratie- en vernietigingskampen

Auteur: Geïnterviewd door jongeren uit Vlaamse, Brusselse en Waalse secundaire scholen

Aantal pagina's: 688

ISBN: 978 90 5487 737 0

Druk: 2010

Uitgever: Academic & Scientific Publishers

In De laatste getuigen uit concentratie- en vernietigingskampen vertellen meer dan tachtig overlevenden van het onbeschrijflijke geweld van de Tweede Wereldoorlog hun persoonlijke verhaal. 65 jaar na het einde van die oorlog en dit vaak voor de allereerste keer. De schokkende, schrijnende, soms bijzonder emotionele getuigenissen van politieke en raciale gevangenen, verzetsstrijders, werkweigeraars, ondergedoken joodse kinderen en oorlogswezen werden opgetekend door schoolgaande jongeren uit alle onderwijsnetten die de vreselijke gebeurtenissen uit de vorige eeuw enkel kennen uit de geschiedenislessen, van horen zeggen of zelfs helemaal niet.

Titel: De nationaalsocialistische volkenmoord op Sinti en Roma

Auteur: Romani Rose

Aantal pagina's: 232

ISBN: 978 90 74274 47 0

Druk: 2010

Uitgever: St. Rechtsherstel Sinti en Roma

De nationaalsocialistische volkenmoord op de Sinti en Roma voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft lange tijd in de schaduw gestaan van de Holocaust op de joden. De Sinti en Roma, die vóór 8 mei 1945 in Nederland verbleven, zijn grotendeels buiten het rechtsherstel gebleven. Bovendien werden zij in de maatschappij met grote kilte bejegend. De laatste jaren is de aandacht in Nederland en Europa voor dit onrecht verbeterd. In Block 13 van het staatsmuseum Auschwitz-Birkenau is een permanente expositie ingericht om aandacht te geven aan de brute moord op Sinti en Roma. 

Titel: De nazi moord fabrieken

Auteur: Ton Roozeboom

Aantal pagina's: 472

ISBN: 978 94 6188 887 7

Druk: 2017

Uitgever: De Lantaarn en Aspekt

Dit 472 bladzijden tellende boek met ruim 950 foto's, waarvan de meeste nooit eerder zijn gepubliceerd, gaat over de nazivernietigingskampen die verscholen lagen in Polen. Deze kampen waren geen concentratiekampen, mensen kwamen er niet om te werken maar werden bij aankomst direct vermoord. Het beschrijft de ongelofelijke methodiek waarmee de nazi‘s het uitmoorden van volkeren industrialiseerden en perfectioneerden. In de kampen Chelmno, Belzec, Treblinka en Sobibor zijn naar schatting meer dan twee miljoen Joden, zigeuners en andere voor de nazi's 'minderwaardigen' vermoord.  

Titel: De oproep

Auteur: Marianne Foncke

Aantal pagina's: 190

ISBN: 978 94 6249 185 4

Druk: 2017

Uitgever: WalburgPers

In de winter van 1942-'43 kreeg Leen Hoogerwerf de gevreesde oproep. Hij moest zich melden op het arbeidsbureau, beter bekend als 'Villa Golgotha'. Niet lang daarna vertrok hij als gastarbeider naar Duitsland. Hij was 18 jaar en nog niet eerder ver van huis geweest. Officieel ging hij vrijwillig, het avontuur tegemoet. Zoals zo velen - er werkten alleen al honderdduizenden Nederlanders voor Hitlers Derde Rijk - vertelde Leen na de oorlog nauwelijks over zijn ervaringen. Aan de hand van twee fotootjes en een handvol opmerkingen ging Leens kleindochter op zoek naar zijn verzwegen verhaal. Er bleek verrassend veel te ontdekken. In de Oproep geeft Marianne Foncke een inkijkje in het leven van Nederlandse oorlogsarbeiders in Duitsland.

Titel: Deportaties

Auteur: S. van den Bergh

Aantal pagina's: 80

Druk: 1945

Uitgever: Mij. C.A.J. van Dishoeck c.v. 

Deportaties van Nederlandse Joden na Westerbork, Theresienstadt, Auschwitz en Gleiwitz door S. van den Bergh.

Titel: De SS-Staat 

Auteur: Eugen Kogon

Aantal pagina's: 406

Druk: 1976

Uitgever: Amsterdam Boek

Dit belangwekkende boek, dat met recht is gekwalificeerd als 'het klassieke werk over de Duitse Concentratiekampen', is ontstaan uit een rapport dat onmiddellijk na de opheffing van het kamp Buchenwald in 1945 door de auteur is opgemaakt. Dit rapport is in de daarop volgende jaren aangevuld met nieuw materiaal plus een grondige analyse van de rol van het terreur in een moderne samenleving. In dit boek komen onder meer de volgende onderwerpen aan bod: Doel en organisatie van de SS-Staat. De in- en uitwendige inrichting van de kampen. dagindeling, het werk, de straffen. Crematoria als terechtstellingsplaatsen. Terreur als machtssysteem. 

Titel: De trein fluit

Auteur: Karl Vandenberghe

Aantal pagina's: 57

ISBN: 90 5364 034 7

Druk: 1995

Uitgeverij: Emiel Decock - Aartrijke 

'De trein fluit', verwijst naar de snerpende fluittoon van de logge treinstellen die in de jaren 40 duizenden mensen afvoerden naar concentratiekampen en gevangenissen van de nazi's. In 'De trein fluit' lees je vijf getuigenissen van Westvlamingen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in die kampen of gevangenissen zaten. Het zijn uitgeschreven interviews die werden opgenomen voor de regionale uitzendingen van BRTN-Radio 2 West-Vlaanderen.

Titel: De vernietiging van de joden in Polen

Auteur: Verzameld en bewerkt door Drs. J.A. Weijel

Aantal pagina's: 130

Druk: 1945

Uitgever: Boom-Ruygrok

"Eind februari 1943 wijdde men in Birkenau de nieuwe gaskamer en het moderne crematorium in, waarvan de bouw juist voltooid was. Men hield op met het vergassen en verbranden in Birkenau en in het vervolg voerde men deze operaties uit in vier nieuwe crematoria, die voor dit doel gebouwd waren. Het grote graf van Birkenau werd dichtgegooid en het terrein gelijk gemaakt. De as was vooraf al gebruikt als mest bij de landbouw in Harmensee, zodat men vandaag de dag nauwelijks een spoor van de vreselijke moorden kan ontdekken. Midden in de ovenkamer stond een reusachtige schoorsteen. Daaromheen waren 9 ovens geplaatst, die ieder vier openingen hadden. Iedere opening liet per keer het verbranden van drie lijken toe die in de tijd van anderhalf uur geheel verbrand werden."

Titel: De vijf concentratiekampen in Nederland 1940 - 1945 / Het vergeten hoofdstuk

Auteur: Binjamin Heyl

Aantal pagina's: 229

ISBN: 90 5653 008 9

Druk: 1998

Uitgever: ServicePost

Dit deel stelt zich ten doel om de lezer mee te voeren in de vijf concentratiekampen die ons land kende en wil een tipje van de sluier opheffen (meer is niet mogelijk) over het leven, de angsten, de moed, verdriet en hoop. Maar ook de zwakte van iemand die wordt geconfronteerd met de situaties van leven en overleven. het symbool van de concentratiekampen leert ons waartoe het leven leidt wanneer de ene mens zich superieur waant aan de ander; de ene godsdienst aan de andere. dat is de les die we dienen te trekken uit de vijf concentratiekampen. Het vergeten hoofdstuk handelt over de moord op zieken, bejaarden en verstandelijk gehandicapten in nazi-Duitsland.

Titel: De Wannsee conferentie

Auteur: Peter Longerich

Aantal pagina's: 213

ISBN: 978 90 00 35885 4

Druk: 2018

Uitgever: Uitgeverij Unieboek - Het Spectrum

Op 20 januari 1942 kwamen vijftien hooggeplaatste vertegenwoordigers van het nationaalsocialisme op uitnodiging van Reinhard Heydrich bijeen in een villa aan de Wannsee, niet ver van Berlijn. De vergadering betrof de 'definitieve oplossing' van het 'Joodse vraagstuk' en duurde niet langer dan twee uur. In de notulen werd de uiteindelijke beslissing vastgelegd: in totaal zouden elf miljoen mensen worden gedeporteerd naar werkkampen, waar zij zouden worden blootgesteld aan gedwongen arbeid die ze niet geacht werden te overleven. In maart 1947 werd door geallieerde gerechtelijke onderzoekers een exemplaar van de strikt geheime notulen van de conferentie ontdekt. In dit boek zijn de notulen afgebeeld in de Nederlandse vertaling en in hun originele staat.

Titel: De Wantsenjagers

Auteur: C.D. Laros

Aantal pagina's: 232

ISBN: 90 76859 01 9

Druk: 2000

Uitgever: Robine, Twello

Het boek begint met de beschrijving van het Utrechtse studentenleven in de eerste jaren van de oorlog en het transport naar kamp Erica bij Ommen. We lezen hoe zekerheid en geborgenheid in het leven van een twintigjarige op slag wegvallen. Hoe de student dwangarbeider wordt: wantsenjager in Oostenrijk, bouwvakker in Berlijn, voorvluchtig is richting Joegoslavië, gevangene in Oostenrijk, stoker en lijkenknecht in het Stockerause ziekenhuis, ontsnapt aan transport naar Mauthausen, geïnterneerd wordt in Winterthur en als 'Fransman' repatrieert naar Frankrijk. Belevenissen uit een periode van twee jaar, zorgvuldig vastgelegd in brieven en dagboeknotities.

Titel: De zak met vlooien

Auteur: G. van Amstel

Aantal pagina's: 288

ISBN: 90 6134 1000

Druk: 1974

Uitgever: Bigot & Van Rossum - Blaricum

Boek is incl. handtekening en losse brief van de auteur. 

In dit boek vertelt ir. G. van Amstel, een van de hardnekkigste uitbrekers, het authentieke, spannende verhaal van talloze ontvluchtingspogingen die Nederlanders in Duitse krijgsgevangenschap ondernamen. De Nederlandse officieren houden het record massa-ontvluchtingen. Hun Duitse bewakers noemde hen dan ook 'De zak met vlooien'. En als vlooien waren ze, ze sprongen, sprongen naar de fel begeerde vrijheid. 

Titel: Dodenmars

Auteur: Joe Klaas

Aantal pagina's: 300

Druk: Derde druk 1962

Uitgever: De Boekerij N.V. Baarn

Dit is het epische verhaal van een van de grote marsen uit de geschiedenis, een mars bij een temperatuur van 40 graden onder nul, gemaakt door tienduizend officieren van de Amerikaanse Luchtmacht, krijgsgevangenen in nazi-Duitsland, een mars die plaats vond tijdens de laatste wanhopige maanden van de oorlog. In januari 1945 had het Russische offensief tot op 20 km het sombere krijgsgevangenenkamp van Sagan bereikt. De dromen van de gevangenen waren adembenemend dicht bij hun verwezenlijking. Toen kregen ze bevel naar het westen te marcheren, weg van de vrijheid. En zo trok de lange, slingerende kolonne, na het bevel, langzaam de koude nacht in. Sommige mannen bewezen helden te zijn, voor anderen bleek de beproeving te zwaar. Onder de verschrikkelijke omstandigheden zakten sommigen aan de kant van de weg in elkaar en stierven. 

Titel: Dokter 117641 - Herinneringen aan de Holocaust

Auteur: Louis J. Micheels

Aantal pagina's: 201

ISBN: 90 263 1029 3

Druk: 1990

Uitgever: Ambo / Baarn

Louis Micheels studeerde medicijnen in Utrecht toen de nazi's in 1940 ons land binnenvielen. Tweeëneenhalf jaar later werden hij en zijn verloofde Nora, beiden joods, in België opgepakt en naar Auschwitz gedeporteerd. In deze aangrijpende herinneringen beschrijft Micheels hun hachelijke bestaan na de Duitse machtsovername, zijn ervaringen in Auschwitz, zijn deelname aan de dodenmars naar Dachau en zijn ontsnapping tijdens een transport nabij de Oostenrijkse grens. Twee steunpunten bezat hij in deze periode: zijn medische achtergrond en Nora. 

Titel: Dossier NN - Spoorloos in Hitler's Derde Rijk

Auteur: Don Bamberg

Aantal pagina's: 319

ISBN: 978 94 91088 01 8

Uitgever: Accent

In 1941 werd Don Bamberg door een Duits militair tribunaal ter dood veroordeeld wegens spionage. De executie door het vuurpeloton bleef uit en na een verblijf van dertien maanden dodencel werd het vonnis omgezet in een executie in etappen. Er volgde een tocht door elf beruchte concentratiekampen als Nacht und Nebel gevangene. Hiertegen kon slechts één wapen worden gehanteerd: de wil om te overleven! 

Titel: Dwangarbeid en verzet in Mecklenburg 43-44

Auteur: Sonja Prins

Aantal pagina's: 160

ISBN: 90 70360 616

Druk: 1985

Uitgever: SoMa

'De Groene Jas' is het zinnebeeld van de slavengemeenschap, waartoe het Duitse Fascisme Europa wilde vernederen en waarbij de nazi's als slavendrijvers dachten te fungeren. Sonja Prins beschrijft het leven van een groep slavenarbeiders, politieke en niet-politieke gevangen vrouwen van velerlei nationaliteit en leeftijd uit het kamp Ravensbrück, die aan een SS-'Versuchsanstalt' ofwel een op 'Germaanse' leest geschoeide landbouwonderneming verkwanseld zijn. De toestanden op dit landgoed, Nossentin, waar behalve de SS'ers ook nog een generaalse met een voorliefde voor jonge blonde schilders de lakens uitdeelt, worden met vaste hand getekend.

Titel: Eenzame opsluiting

Auteur: Christopher Burney

Aantal pagina's: 160

Druk: 1962

Uitgever: Moussault's Uitgeverij

Christopher Burney werd in 1917 in Engeland geboren. Hij bracht een groot deel van zijn jeugd door in Frankrijk maar toch ging bij het uitbreken van de oorlog in Engelse krijgsdienst. In 1942, op vijfentwintigjarige leeftijd, werd hij boven Frankrijk gedropped, met de opdracht verbindingen te leggen met de Resistance. Hij werd echter door de Duitsers gearresteerd en naar de gevangenis in Fresnes overgebracht. Daar verbleef hij met korte onderbrekingen voor verhoren in Parijs, 562 dagen lang in volstrekte afzondering in een cel, met de dreiging van een executie of van nieuwe martelingen steeds voor ogen. Later werd hij naar Buchenwald overgebracht dat hij eveneens overleefde. Eenzame opsluiting is een verslag van die achttien maanden Fresnes en hun uitwerking op de gevangenen.

Titel: Encyclopedie van de Holocaust

Onder redactie van: Dr. R. Rozett & Dr. S. Spector

Aantal pagina's: 527

ISBN: 90 435 0698 2

Druk: Eerste druk september 2003

Uitgever: Kok - Kampen

Deze encyclopedie is een indrukwekkend naslagwerk over een van de donkerste periodes van de moderne geschiedenis. In acht essays wordt duidelijkheid gegeven over de Holocaust en haar wortels. Onderwerpen die ter sprake komen zijn de geschiedenis van het Europese jodendom, de joodse bijdrage aan de Europese cultuur en de opkomst van het antisemitisme en nationaal socialisme. De essays worden gevolgd door een encyclopedisch deel. Hierin worden in ruim 650 lemma's vrijwel alle belangrijke aspecten van de Holocaust besproken. Op heldere en wijze wordt in kort bestek bij ieder persoon, land, kamp, organisatie of gebeurtenis de belangrijkste relevante informatie gegeven.  

Titel: En de violen zwegen

Auteur: Alexander Ramati

Aantal pagina's: 204

ISBN: 90 6057 714 0

Druk: 1988

Uitgever: Omega Boek

Niet alleen de joden, ook de zigeuners hebben zwaar geleden onder de holocaust. Met deze indrukwekkende roman heeft de Pools-Amerikaanse schrijver Alexander Ramati dit weinig bekende feit onder de aandacht van de wereld willen brengen. Uitgangspunt vormden de waar gebeurde belevenissen van de zigeunerfamilie Mirga. Hoofdpersoon is de jonge Roman Mirga. Zijn vader is een beroemd violist die, wanneer de familie gedeporteerd wordt naar Auschwitz, door toedoen van de kamparts Joseph Mengele terechtkomt in het gevangenenorkest. Een betrekkelijke garantie voor zijn leven, tenminste zolang er toehoorders zijn...'En de violen zwegen' is behalve een aangrijpend document, ook een indringende beschrijving van een nagenoeg verdwenen cultuur.

Titel: Er is een weg naar de vrijheid

Auteur: Dr. j. Hemelrijk

Aantal pagina's: 315

Druk: 1965

Uitgever: W. de Haan

Het bijzondere van dit boek is niet dat het laat zien hoe erg en hoe gruwelijk de toestanden in de concentratiekampen waren, maar hoe men onder zulke omstandigheden nog kon en wilde leven, hoe verschillend mensen erop reageerden en hun menselijke waardigheid of schonden of hoog hielden. Niet de gruwelen waren interessant, maar de mentaliteit, waarmee ze ondergaan en bedreven werden. Omdat de schrijver dit intens beleefde maakt dit boek zo'n grote indruk. Een criticus verzuchtte: 'Zo moet men leven..., maar ik kan het niet'.

Titel: Genummerd voor het leven 

Auteur: P. De Landtsheer & M. van Roosbroeck

Aantal pagina's: 380

ISBN: 978 90 5826 663 7

Druk: 2009

Uitgever: Davidsfond/ Leuven

Auschwitz-Birkenau, Treblinka, Fort Breendonk, Bergen-Belsen... Verspreid over Centraal-Europa liggen de tientallen concentratie- en vernietigingskampen van het naziregime. Hun namen zijn voorgoed verbonden met een van de zwartste periodes uit onze geschiedenis. Ze staan symbool voor de gruwel van de Tweede wereldoorlog. In dit boek doen de laatste overlevenden uit de concentratiekampen hun verhaal. Raciale slachtoffers van de Holocaust, politieke en andere slachtoffers van het naziregime, verzetsstrijders en partizanen, ondergedoken joodse kinderen en hun hulpverleners. Stuk voor stuk getuigenissen die naar de keel grijpen en je niet meer loslaten. 

Titel: Getuigenissen uit de concentratiekampen 

Auteur: Martin Heylen & Marc van Hulle

Aantal pagina's: 223

ISBN: 90 6466 888 1

Druk: 2005

Uitgever: Taptoe

"De meeste getuigen in dit boek hadden bij de eerste uitgave in 1992 bijna 50 jaar gezwegen over de trauma's die ze opliepen in de nazi-concentratiekampen en/ of gevangenissen. Het schrijven van dit boek was geen vrijblijvend werk, niet voor de geïnterviewde, maar ook niet voor de interviewer. We vermoeden dat ook de lezer er niet onberoerd doorheen zal wandelen. Niet omwille van de foto's, want schokkende beelden werden bewust geweerd. Het was ons immers niet om de sensatie te doen. Wel wilden we een beeld ophangen van de psychische en lichamelijke terreur, maar ook van de kameraadschap en solidariteit die mensen zoals U en ik ervoeren in de concentratiekampen. De verhalen spreken voor zich."

Titel: Gevangen in het veen 

Auteur: Pieter Albers

Aantal pagina's: 176

ISBN: 978 90 330 0541 1

Druk: Zesde druk maart 2010

Uitgever: Noordboek

Vlak over de grens in Duitsland, ter hoogte van de provincies Drenthe en Groningen, hebben vanaf 1933 tot het einde van de Tweede Wereldoorlog vijftien concentratiekampen gelegen, de Emslandkampen. Daar speelden zich, net als in de grote concentratiekampen, afschuwelijke taferelen af. Namen als Auschwitz en Dachau zijn een begrip geworden in Nederland, synoniem voor het grote leed van de oorlog, terwijl de nabijgelegen Emslandkampen nauwelijks bekend zijn. Gevangen in het veen vertelt het verhaal van deze onbekende oorlogskampen. 

Titel: Het boek der kampen

Auteur: Ludo van Eck

Aantal pagina's: 317

ISBN: 90 71222 15 2

Druk: Elfde druk oktober 1995

Uitgever: Libertas

Het Boek der kampen is ongetwijfeld een van de meest complete naslagwerken van de Duitse concentratie- en uitroeiingskampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit boek is een document, een monument voor allen die omkwamen en een getuigenis van allen die standhielden, opdat nooit meer zou gebeuren wat toen afspeelde.  

Titel: Het boek der kampen

Auteur: Ludo van Eck en Sis van Eeckhout

Aantal pagina's: 319

ISBN: 978 90 223 3078 4

Druk: Tweede druk juni 2015

Uitgever: Manteau

Dit meest complete overzicht van de Duitse concentratie- en uitroeiingskampen tijdens de Tweede Wereldoorlog is het levenswerk van Ludo van Eck (pseudoniem voor Ludo van Eeckhout), zelf een gewezen gevangene van Dachau. Na de oorlog bezocht en bestudeerde hij alle kampen, opdat de onmenselijke gruwel van de nazi’s nooit vergeten zou worden. Zijn missie leidde tot dit monumentale standaardwerk, dat sinds de jaren 1970 talloze herdrukken kende en vanaf 1995 het meest gezochte antiquarische boek werd. Maar de waarheid van 1970 is niet helemaal die van de nieuwe tijden: zowel inhoudelijk als qua fotografie werd ‘Het Boek der Kampen’ in een modern kleedje gestoken. 

Titel: Het boek van Alfred Kantor

Auteur: Alfred Kantor

Aantal pagina's: 127

ISBN: 90 274 8200 4

Druk: 1972

Uitgever: Het Spectrum - Utrecht

Alfred Kantor verhaald zijn verblijf in verschillende concentratiekampen, waaronder Theresienstadt en Auschwitz, aan de hand van tekeningen. Tekeningen van gebeurtenissen in het kamp, maar ook van bewakers. Het geeft een goede inkijk hoe het leven in de verschillende kampen moet zijn geweest.

Titel: Het Duitse concentratiekamp

Auteur: E. A. Cohen

Aantal pagina's: 258

Druk: 1952

Uitgever: H. J. Paris 

Dit boek is een medische en psychologische studie waarin de volgende onderwerpen aan bod komen; De algemene aspecten van de Duitse concentratiekampen, de medische aspecten van de concentratiekampen, de psychologie van de gevangenen en de psychologie van de SS.  Het is een Proefschrift voor het behalen van de graad van dokter in de geneeskunde aan de Rijksuniversiteit in Utrecht op gezag van de rector magnificus Dr. J. Severijn, hoogleraar in de faculteit van Godsgeleerdheid, volgens besluit van de senaat van de universiteit tegen de bedenkingen van de faculteit voor geneeskunde ter verdediging op dinsdag 11 maart 1952 in de namiddag om 4 uur.

Titel: Het getto van Odessa

Auteur: David Starodinski

Aantal pagina's: 144

ISBN: 90 6222 230 7

Druk: 1992

Uitgever: Sua - Amsterdam

Dit indrukwekkende verslag van de joodse Holocaust in Odessa kon pas vijftig jaar na de Tweede Wereldoorlog gepubliceerd worden. Nadat overlevende David Starodinski dit boek in 1944 had afgerond, is er tot 1991 niets mee gebeurd. De regeringspolitiek was anti-joods, over de grote aantallen joodse oorlogsslachtoffers mocht niet gerept worden. Zelf het hebben van een dagboek was al verdacht. Pas na politiek omwentelingen heeft de schrijver een poging ondernomen tot publicatie door zijn manuscript op te sturen naar de Anne Frank Stichting. En met succes: dit is het eerste ooggetuigenverslag dat in de Sovjetunie verscheen over het lot van de joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. 

Titel: Het latrine commando

Auteur: M. Ferares

Aantal pagina's: 169

ISBN: 90 76578 01 x

Druk: 1999

Uitgever: Druk-A-D Druk

Nathan Milstein, boekverkoper in de Amsterdamse Oudemanhuispoort, wordt begin 1942 van zijn bed gelicht door de Sicherheitsdienst omdat hij lid zou zijn van een complot dat de nationaal-socialistische staat ondermijnt door het verspreiden van joodse en andere bolsjewistische geschriften. Hij wordt in een concentratiekamp in Duitsland, het zogenaamde Buchermannerlager, opgesloten. Daar is geen gaskamer, wel het Latrinecommando. Degene die daarvoor worden aangewezen stierven op afschuwelijke wijze. Ondanks alle verschikkingen overleeft Milstein het kamp. Terug in Amsterdam verneemt hij dat zijn vrouw en kind in Auschwitz zijn vergast. 

Titel: Het leven van een Nacht und Nebel

Auteur: Henri Theunissen

Aantal pagina's: 205

Druk: 1995

Uitgever: JoChriLy/Falize

Het meest harde en genadeloze leven van de concentratiekampen werd door de vele kranten doodgezwegen. De inhoud van dit boek is niet verzonnen. Vroeger kon men niet geloven dat dergelijke monsterachtigheden mogelijk waren. Maar het nazisme en fascisme, dat weer bovenkomt, verplicht men het echte leven te beschrijven, zodanig dat de werkelijkheid gekend is.

Titel: Het Slavenhuis

Auteur: Frans Penders

Aantal pagina's: 112

ISBN: 90 74689 01 9

Druk: 1993

Uitgever: Vereniging Dwangarbeiders Nederland Tweede Wereldoorlog

De dwangarbeider was niemand. Niemand , toen hij tijdens de Duitse bezetting door arbeidsbureau en werkgever werd doorgeschoven naar werkplekken in nazi Duitsland. Niemand, toen hij door de Duitse soldaat van huis en straat werd opgehaald om per veewagon oostwaarts te worden getransporteerd. Niemand, tijdens de gedwongen werkzaamheden in een van nazi-geest doordrenkte omgeving. Niemand, in het doorgangskamp en barak. Maar ook niemand toen hij na bevrijd te zijn in 1945 terugkwam bij de grens en in eigen land. Ons inziens heeft de auteur kans gezien dit niemand-zijn op een eenvoudige en doordringende wijze gestalte te geven. 

Titel: Hippocrates in hel - De artsen van de vernietigingskampen

Auteur: Michel Cymes

Aantal pagina's: 175

ISBN: 978 90 253 0140 8

Druk: 2016

Uitgever: Athenaemn

Hier was het. Hier zijn menselijke proefkonijnen mishandeld door figuren die ‘artsen’ werden genoemd, artsen die mijn twee grootvaders, allebei omgekomen in dit sinistere kamp, misschien wel hebben ontmoet. Ik sta in Auschwitz-Birkenau. Dit is een herdenkingsreis, een persoonlijke pelgrimstocht die ik dikwijls heb uitgesteld. Hier, voor dit gebouw, kan mijn doktershart het niet bevatten. Hoe kun je een beroep kiezen dat levens redden als hoogste doel heeft en vervolgens de levens beëindigen van degenen die je niet langer beschouwt als mensen. 

Titel: Hitlers gevangenissen 

Auteur: Nikolaus Wachsmann

Aantal pagina's: 492

ISBN: 90 76682 33 x

Druk: 2005

Uitgever: De Bezige Bij

In het Derde Rijk speelden gevangenissen een belangrijke rol in het uitoefenen van de staatsterreur. Honderdduizenden mannen en vrouwen die afweken van de nazistische norm: joden, zigeuners, alle mogelijke maatschappelijke outsiders, werden achter slot en grendel gezet. Hitler’s gevangenissen belicht een tot nu toe onbekend gebleven kant van het nazi regime. Wachsmann biedt een onthutsende en verhelderende kijk op de nazi gevangenissen. Hij besteedt aandacht aan de ambtenaren van de rechterlijke macht die dit systeem ombouwden en lieten draaien, maar ook aan de slachtoffers die erin vernietigd worden. 

Titel: Ik heb dit alles opgeschreven - Vught - Auschwitz - Vught Memoires van Max Cahen 1939-1945

Auteur: Max Cahen

Aantal pagina's: 192

ISBN: 978 94910 440 96 

Druk: Tweede druk oktober 2010

Uitgever: Wolfaert

Ik heb dit alles opgeschreven… verwoordt opnieuw hoe het is om in een periode te leven die meer van mensen vraagt dan waartoe ze in staat zijn. Het verhaal laat zien hoe individuen zoals Max Cahen daarin boven hun menselijke maat uit kunnen stijgen. Maar ook welke prijs zij daarvoor betalen. Laten wij hen in dankbaarheid herinneren.

Titel: Ik kreeg mijn vader niet dood

Auteur: Lilian de Bruijn

Aantal pagina's: 215

ISBN: 978 90 2441 899 2 

Druk: 2019

Uitgever: Boom

Het woord 'Engelandvaarder' zal bij veel mensen het beeld oproepen van een frisse jonge held als Erik Hazelhoff, de Soldaat van Oranje. Maar de meesten van deze avonturiers verongelukten onderweg, werden door de Duitsers opgepakt en geëxecuteerd of kwamen in een concentratiekamp terecht. Dat laatste overkwam Ton de Bruijn, de hoofdpersoon van dit boek. Hij overleefde Dachau, Buchenwald en de dodenmarsen. na de oorlog bouwde hij een leven op als succesvol zakenman, maar het verleden bleef hem achtervolgen. Zijn zaak ging failliet, hij verliet tot twee keer toe een gezin, raakte verzeild in de Amsterdamse onderwereld van de jaren zeventig en werd uiteindelijk aan zijn lot overgelaten.

Titel: Ik overleefde de Holocaust

Auteur: Nanette Konig-Blitz

Aantal pagina's: 182

ISBN: 978 90 446 3236 1 

Druk: 2017

Uitgever: Prometheus

Pas op haar zeventigste is Nanette König-Blitz gaan praten over de oorlog. De jodenvervolging, de kampen, haar vriendschap met Anne Frank, tot haar laatste dagen. Ze overleefde een jaar in Westerbork en nog eens twee jaar in Bergen-Belsen. Na de oorlog verhuisde ze naar Brazilië om niet meer terug te keren. Ik overleefde de Holocaust is het schrijnende verhaal van de jeugdvriendin van Anne Frank en de laatste persoon die haar in levenden lijve zag. Doorgewinterde oorlogskenners, bekend met alle mogelijke verschrikkingen, lazen in tranen wat zij heeft moeten meemaken. 

Titel: In de klauwen der SS - Concentratiekamp herinneringen

Auteur: Cor Uyttenboogaard

Aantal pagina's: 60

Druk: 1945

Uitgever: John Kappee

Dit boekje, inclusief tekeningen, is uitgebracht net na de oorlog waarin Cor Uyttenboogaard zijn kampervaringen deelt. 

Citaat: 'Ik heb dit verhaal gelaten zoals ik het dikwijls uitgeput en vermoeid (en toch ook weer, merkwaardig genoeg, met energie) neerschreef in de hel van waaruit ik mocht ontvluchten'.

Titel: In het concentratiekamp

Auteur: Ds. J. van Raalte

Aantal pagina's: 84

Druk: 1945

Uitgever: T. Wever

Citaat: 'In het hier geboden werk geven we een en ander weer over het leven in het concentratiekamp, zoals we dat in hoofdzaak zelf hebben gezien en ondervonden in de kampen Buchenwald en Dachau, met af en toe ook vermeldingen van feiten, die we van anderen hebben gehoord. Het is goed, dat men weet, wat mensen in de concentratiekampen aan gruwelen bedreven hebben. Dat is ook een van de redenen waarom ik dit werk heb geschreven'. 

Titel: Jodenkampen

Auteur: Niek van Oord

Aantal pagina's: 367

ISBN: 90 435 0641 9 

Druk: Eerste druk 2003

Uitgever: Kok Kampen

Verbanningsoorden waren het: Balderhaar, Blesdijke, Diever, Elsloo, Fochteloo, Kremboong, Mantinge, Rouveen, Vledder. Wie had er ooit van gehoord? Streken of gehuchten ergens op het platteland van dunbevolkte provincies als Friesland, Drenthe en Overijssel. In het begin van 1942 voor de nazi's de ideale oorden om bijna alle joodse mannen in de leeftijd van 18 tot 55 jaar bijeen te drijven. Er stonden op diverse plaatsen al barakken, ooit gebouwd om werklozen in het kader van de werkverschaffing te huisvesten. Gemiddeld tweehonderd joden konden in een kamp worden ondergebracht. Het was door de Duitse bezetters zorgvuldig uitgedacht. 

Titel: Josef Mengele, nazi-arts

Auteur: Anders Otte Stensager

Aantal pagina's: 383

ISBN: 978 90 6100 635 0

Druk: 2008

Uitgever: Ad. Donker

De nazi-arts Josef Mengele, de engel des doods, was de meest gezochte oorlogsmisdadiger van de twintigste eeuw. Zijn pseudo-wetenschappelijke medische experimenten op slachtoffers in Auschwitz werden het symbool van de zinloze beestachtigheid die miljoenen mensen ondergingen tijdens het nazi regime. Berucht zijn vooral zijn ingrepen op tweelingen. Naast zijn andere gruweldaden werden er circa drieduizend tweelingen naar zijn onderzoekslaboratoria gezonden, waarvan er slechts 200 overleefden. In 1949 vlucht Mengele uit het platgebombardeerde Duitsland naar Argentinië. Via een netwerk van gezochte nazi's lukte het hem van identiteit te veranderen en zich te vestigen in een voorstad van Buenos Aires...

Titel: Kamptoestanden 1944-'45 - '48

Auteur: Dr. van der Vaart Smit

Aantal pagina's: 40

Druk: 1949

Uitgever: Keizerskroon

"Van mei 1945 af nam ik onafgebroken kennis van klachten, die uit vrijwel alle delen van Nederland binnenkwamen omtrent misdadige en liederlijke behandelingen van Nederlandse mannen, vrouwen en kinderen onder vigueur van Militair Gezag, Militaire Commissarissen, Binnenlandse Strijdkrachten, P.O.D., P.R.A.(C.), Bureau Nationale Veiligheid en andere instanties. Daarom kan ik verklaren, dat de soort van mishandelingen, die de schrijver vermeldt, bevestigd worden door mededelingen, welke mij mondeling en schriftelijk bereikten. De geplaagde folteringen waren geen 'spontane' reacties van gedurende jaren onderdrukte volksgenoten. Neen, zij waren handelingen door misdadigers om ongeveer 125.000 mensen te doen arresteren en velen van hen te laten mishandelen."

Titel: KL

Auteur: Nikolaus Machsmann

Aantal pagina's: 1163

ISBN: 978 90 234 9355 6

Druk: 2015

Uitgever: De Bezige Bij - Amsterdam

We vereenzelvigen concentratiekampen maar al te vaak met vernietigingskampen als Auschwitz en Treblinka, maar de nazi’s hadden een veel uitgebreider kampsysteem. Alles bij elkaar waren er meer dan duizend werk-, straf-, doorvoer-, internerings-, verzamel- en reserveringskampen, vooral in Duitsland, Polen, Oostenrijk, Nederland, België en Frankrijk. Het concentratiekamp weerspiegelde de essentie van het nazisme: het wilde de gemeenschap zuiveren van wat het als onreine elementen zag, en het was daarin niet kieskeurig. Nikolaus Wachsmann is de eerste die het concentratiekampsysteem als zodanig heeft onderzocht. 

Titel: Koude voeten - Begenadigd tot levenslang

Auteur: Bill Minco

Aantal pagina's: 205

ISBN: 90 6168 607 5

Druk: 1997

Uitgever: SUN

Op de morgen van 7 februari 1941 werd Bill Minco, middelbaar scholier in Rotterdam, uit de klas gehaald en door de Grüne Polizei opgebracht. Enige tijd later, op 4 maart, werd Minco tezamen met 17 anderen in het Geuzenproces ter dood veroordeeld. Deze 18 verzetsstrijders zijn De achttien doden uit het beroemde gedicht van Jan Campert. Omdat hij minderjarig was, werd zijn straf omgezet in levenslange tuchthuisstraf. Daarmee begon voor hem een helse tocht langs Duitse tuchthuizen en concentratiekampen, waaruit hij op 30 april 1945 door de Amerikanen werd bevrijd. In 1945 schreef Minco kort na zijn terugkeer zijn belevenissen en ervaringen op, die hier voor het eerst worden gepubliceerd.  

Titel: Littekens kun je niet wegwassen

Auteur: M. Valk

Aantal pagina's: 79

Uitgever: Uitgave in eigen beheer

Mozes Valk (Maurits), geboren in 1941 aan het Deliplein in de stad Groningen, is kind van joods/ christelijke ouders. Het gezin Valk bestaat uit negen personen. Zij zijn terecht gekomen in de concentratiekampen, die de Duitsers hebben opgezet om de joden uit te roeien.  Maurits, beschrijft ook de toestand van een gespannen familie in de jaren, voordat de Duitsers Nederland binnenvielen. In deze periode gingen zijn ouders over van de joodse traditie naar de protestantse christendom, overtuigd van hun keuze door de besturingen van de Bijbel. De reactie van de omgeving was groot! Maurits heeft gepoogd deze sluier op te lichten. Ook de belevenissen in de concentratiekampen heeft hij beschreven, zoals ze hem door de jaren heen verteld zijn.

Titel: Memoires van Yvo Pannekoek

Ateur: Yvo Pannekoek

Aantal pagina's: 137

ISBN: 90 282 0547 0

Druk: Derde druk februari 1983

Uitgever: G.A. Van Oorschot - Amsterdam

In zijn memoires beschrijft Yvo Pannekoek de periode 1943-1945, waarin hij eerst in Amsterdam, later in Vught en Dachau gevangen zat. Pannekoek observeert alsof hij een buitenstaander is: laconiek, zonder verbazing of verontwaardiging en zonder troostrijke beschouwingen over de zin van het lijden. Ondanks de moeilijke omstandigheden blijft hij zichtzelf een verwend man vinden. In een nabeschouwing constateert hij dat zijn kampervaringen geen ongunstige nawerking gehad hebben. Een gedeelte van deze memoires bestaat uit een aantal in gevangenschap geschreven brieven, die eerder in Libertinage gepubliceerd werden. 

Titel: Mijn belevenissen in de Duitse concentratiekampen

Auteur: Joh. Teunissen

Aantal pagina's: 153

ISBN: 90 435 0367 3

Druk: 2002

Uitgever: Kok

Wie de namen ziet van de kampen waar Teunissen verbleef, weet dat dit een verhaal van dood en verschrikking zal zijn. Hoewel er al veel bekend is, maakt dit verhaal diepe indruk. De omstandigheden in de kampen, de zware en vaak zinloze arbeid, de afschuwelijke hygiënische situatie: het is nauwelijks voor te stellen hoe iemand dat ruim vier jaar kan doorstaan. Dit boek is behalve door de impact van de gebeurtenissen, ook indrukwekkend door de haast 'filmische' weergave.

Titel: Mijn getto - Warschau Majdanek Flossenburg

Auteur: Jack Eisner

Aantal pagina's: 288

ISBN: 90 6045 304 2

Druk: 1982

Uitgever: Hollandia

Dit is het eigen, ware verhaal van de auteur, een inspirerend verslag over hoe hij de hel van de Tweede Wereldoorlog overleefde. Zijn relaas begint bij de inval in Polen door de nazi's, toen hij als dertienjarige in Warschau woonde. Hij vertelt over het leven in het getto, over de heldhaftige strijd tijdens de opstand en hoe hij en zijn tienerbende voedsel en wapens over de muur smokkelden. Hij voert ons concentratiekamp binnen, waar hij het meesterbrein was achter een serie gedurfde ontsnappingen, die steeds weer gevolgd werden door gevangenneming. Gedurende een dodenmars die hij, naar het leek, niet zou overleven werd hij uiteindelijk in 1945 door de Amerikanen bevrijd. Een buitengewoon verhaal over de geestkracht van een bijzonder mens, die gedreven werd door de wil om te overleven.

Titel: Mijn strijd

Auteur: Adolf Hitler

Aantal pagina's: 854

ISBN: 978 90 446 3586 7

Druk: 2018

Uitgever: Prometheus

Wie de oorzaken van de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust beter wil begrijpen moet Mein Kampf lezen. In dit boek geeft Adolf Hitler namelijk inzicht in zijn gedachtewereld. In Mein Kampf maakt hij duidelijk dat een wereldoorlog onvermijdelijk is en dat de joden moeten worden 'verwijderd'. Niets minder dan de wereldheerschappij was zijn einddoel. Zodra hij in 1933 de politieke macht had veroverd ging hij aan de slag met het uitvoeren van zijn plannen. Mein Kampf werd in binnen- en buitenland gerecenseerd en gelezen, maar door vrijwel niemand serieus genomen. Ten onrechte, want zelden was een politicus zo openhartig over zijn bedoelingen als Adolf Hitler. Mein Kampf laat zich namelijk lezen als een blauwdruk voor het beleid van het nationaalsocialisme na de machtsovername in 1933.

Titel: Naar de hel... en terug

Auteur: Jacob van Gelder (Ben Dror)

Aantal pagina's: 133

ISBN: 90 72766 40 7

Druk: 1998

Uitgever: De Nieuwe Haagsche

Naar de hel en terug is een aangrijpend en indringend verhaal over de concentratie- en vernietigingskampen van nazi-Duitsland. Jacob Ben Dror, een van de weinigen die de hel van de vernietigingskampen heeft mogen overleven, heeft na vijftig jaar zijn verhaal - het verhaal van ruim 6 miljoen joden, zigeuners, homofielen, politieke gevangenen, vrijmetselaren en vele anderen - op papier gezet met het doel dat zijn aanklacht en getuigenis kan dienen om de herinnering aan het verleden levend te houden. De auteur is in 1947 naar Israel vertrokken en heeft daar gewerkt in de agrarische sector. Als kolonel heeft hij zijn land jaren weten te dienen.

Titel: Nacht 

Auteur: Elie Wiesel

Aantal pagina's: 144

ISBN: 978 90 290 8610 3

Druk: 2017

Uitgever: J.M. Meulenhoff

Elie Wiesel werd als kind naar de nazi-vernietigingskampen Auschwitz en Buchenwald gezonden. Nacht is het openhartige en diep ontroerende verslag van de verschikkingen die zich daar hebben afgespeeld. Een joodse jongen vertelt hoe hij er getuige van was hoe zijn moeder en zusje direct na aankomst in het kamp naar de gaskamer werden gestuurd, en hoe zijn vader van uitputting stierf na de gedwongen mars naar Buchenwald. Nacht is een hartstochtelijk pleidooi om nooit te vergeten tot welke onmenselijkheid de mens in staat is. Op een indringende en krachtige manier brengt Elie Wiesel het kwaad in zijn meest extreme vorm opnieuw tot leven.

Titel: Nacht und Nebel - Mijn verhaal uit Duitse gevangenissen en concentratiekampen

Auteur: Floris B. Bakels

Aantal pagina's: 344

ISBN: 90 10 01800 8

Druk: 1989

Uitgever: Elsevier

Een bij uitstek Nederlands boek met een Duitse titel. 'Nacht und Nebel' was een sinister begrip in 1940-1945. 'NN-Häftlinge' waren van ernstige vergrijpen tegen de Duitse bezettingsmacht in Europa verdachte politieke gevangenen die, al dan niet door Duitse krijgsraden te velde ter dood veroordeeld, door de Gestapo werden afgevoerd naar speciale concentratiekampen om daar spoorloos en voorgoed in de mist van de nacht te verdwijnen. Floris Bakels heeft bijna drie volle jaren een dagboek bijgehouden, dat grotendeels bewaard is gebleven.

Titel: Nazi Hel

Auteur: Samengesteld door Willem van de Poll

Aantal pagina's: 32

Druk: Eerste druk 1945

Uitgever: Van Holkema & Warendorf

Een van de eerste fotoboeken met foto's uit verschillende concentratiekampen als Dachau, Buchenwald, Bergen-Belsen, Langenstein, Mauthausen en Dachau. De foto's werden gemaakt net na de bevrijding van de kampen en geven een gruwelijk beeld van het leven in de kampen. Het boek is samengesteld  ter ere aan alle oorlogsfotografen van de geallieerde legers. 

Titel: Ontsnappingen uit de dodenmars - Herinneringen van Louis de Wijze aan de concentratiekampen

Auteur: Kees van Cadsand

Aantal pagina's: 131

ISBN: 90 6707 376 8

Druk: Eerste druk 1995

Uitgever: De Baltaafsche Leeuw

Louis de Wijze (1922) groeide zorgeloos op in Boxmeer, later in Nijmegen. In oktober 1942, Louis is dan 20 jaar, wordt het joodse gezin De Wijze door de Duitse bezetter naar het Durchgangslager Westerbork getransporteerd: alleen Louis' oudste zus Ellie, die kort daarvoor is getrouwd, weet onder te duiken. Bijna anderhalf jaar blijft Louis in Westerbork van deportatie 'naar het oosten' gevrijwaard, maar eind maart 1944 wordt ook hij op transport gesteld. Drie dagen later komt hij in Auschwitz aan. 

Titel: Plekken van verzet en pijn I 

Auteur: Diete Oudesluijs

Aantal pagina's: 278

ISBN: 978 90 816731 1 2

Druk: 2017

Uitgever: Aspekt

Veel mensen weten niet, wat er in de oorlog allemaal gebeurd is, en waar. Plekken van verzet en pijn wil die plekken en de bijbehorende geschiedenis, de omgang met de herinneringen en het herdenken na de oorlog tot op de dag van vandaag, nog eens uitvoerig in kaart brengen. Het gaat daarbij voornamelijk om plekken in heel Nederland waar mensen gevangen hebben gezeten of zijn gedood, en plekken waar daaraan herinnerd wordt. De kampen en gevangenissen staan daarbij in het middelpunt. Daaraan vooraf gaat een korte inleiding over de oorlogsjaren en de infrastructuur die de bezetter voor het grootste gedeelte overnam en aanpaste. Ook is informatie opgenomen over het systeem van de kampen algemeen.

Titel: Plekken van verzet en pijn II

Auteur: Diete Oudesluijs

Aantal pagina's: 286

ISBN: 978 90 816731 1 3

Druk: 2013

Uitgever: Aspekt

In Plekken van Verzet en Pijn II komen de verschillende groepen Nederlanders en in Nederland wonende buitenlanders aan bod die naar Duitse kampen en gevangenissen in heel Europa zijn gedeporteerd en/ of die daar hebben moeten werken: krijgsgevangen officieren en manschappen, gevangenen in tuchthuizen, alle grotere concentratiekampen en vernietigingskampen, sommige bijkampen en stafkampen en de 'gewone' dwangarbeider; van de meer dan 500.000 mannen en sommige vrouwen die in het kader van de Arbeidsinzet naar Duitsland moesten kunnen in dit kader alleen een aantal voorbeelden worden genoemd. Speciale aandacht is er voor het werk dat ze allemaal hebben moeten doen in dienst van de SS en van particuliere bedrijven.

Titel: Post uit de vergetelheid

Auteur: Bennie Vlaskamp

Aantal pagina's: 144

ISBN: 978 94 90374 08 2

Druk: Eerste druk april 2010

Uitgever: Compaan - Maassluis

Het aantal brieven dat verzonden of ontvangen mag worden, verschilt van kamp tot kamp. Ten behoeve van de censuur moet de post in de Duitse taal geschreven worden en een beperkt aantal regels tellen. Alleen eenvoudige informatie betreffende gezondheid en dagelijks leven komen door de censuur. Joden en Sovjet-gevangenen is het meestal niet geoorloofd brieven te schrijven.  Er zijn miljoenen brieven uit en naar de kampen gestuurd, maar er zijn er zeer weinig bewaard gebleven. Ieder poststuk dat er nog is, is daarom een waardevol historisch document, dat het persoonlijk lot van een gevangene vertegenwoordigt. Geïllustreerd met afbeeldingen van kaarten, brieven, enveloppen en briefkaarten. 

Titel: Schroeiplekken 

Auteur: Carla van Lier

Aantal pagina's: 152

ISBN: 90 297 1701 7

Druk: 2000

Uitgever: Voorhoeve

De joodse Carla van Lier (1918 - 1995) was een van de weinigen van haar familie die de Duitse concentratiekampen overleefde. Na de oorlog schreef zij over haar ervaringen Schroeiplekken, dat in 1977 verscheen. Na haar dood las haar neef Joop Gobes een aantal dagboekbrieven, waarin Van Lier onder de titel Roestplekken verslag doet van haar terugkeer in het naoorlogse Nederland. Beide boeken zijn nu gebundeld onder de titel Schroeiplekken.

Titel: Shoah 

Auteur: De film van Claude Lanzmann

Aantal pagina's: 228

ISBN: 90 295 2746 3 

Druk: 1986

Uitgever: De Arbeiderspers

Over de concentratiekampen, de gaskamers, de uitroeiing van zes miljoen joden door de nazi's zijn al bibliotheken vol geschreven. En toch, ondanks alle documentatie, ondanks alle genoteerde getuigenissen is er een groot raadsel gebleven. Hoe voltrok de holocaust zich concreet, in detail, van dag tot dag? Claude Lanzmann, schrijver en cineast, wilde het onvoorstelbare dat de nazi's aan het eind van de oorlog letterlijk in de vergetelheid hoopten te hebben gebracht, nog eenmaal achterhalen, vastleggen, noteren, tot in de kleinste bijzonderheden. Tien jaar lang heeft hij de plekken, de gezichten, de stemmen opgezocht, gefilmd, aangehoord. Hij maakte een film van negeneneenhalf uur. Dit boek is de volledige tekst van de film Shoah.

Titel: Spelen achter prikkeldraad

Auteur: Ester Gobel & Marjolijn Muntinga

Aantal pagina's: 79

ISBN: 90 803199 5 3

Druk: 2006

Uitgever: Nationaal Monument Kamp Vught

Geschat wordt dat er ongeveer 1,5 miljoen joodse kinderen de oorlog niet hebben overleefd. Voor de kinderen die uiteindelijk de verschikkingen wel overleefde is nooit een einde gekomen aan de oorlog. En toch, er waren en zijn ook lichtpuntjes in deze inktzwarte kinderwereld. Fantasie, creativiteit en spel blijven intact en vormen een belangrijk hulpmiddel om aan te klampen bij het leven en vast te houden aan een leven buiten de angstige realiteit van dat moment. Het zijn volwassenen die kinderen meesleuren in een draaikolk van geweld en negativiteit. 

Titel: Ter dood veroordeeld

Auteur: Gerard Maas

Aantal pagina's: 312

ISBN: 90 6143 188 3

Druk: Tweede druk 1983

Uitgever: Pegasus

Gerard Maas werd op 25 mei 1944 door het Deutsche Obergericht in Utrecht ter dood veroordeeld. Met nog twintig lotgenoten verbleef hij gedurende bijna negen weken in de dodencellen van de gevangenis van Scheveningen en de beruchte bunker van het concentratiekamp Vught. De auteur beschrijft hoe men met elkaar wachtte op het ogenblik dat zij voor het vuurpeloton zouden worden geplaatst. Uiteenlopende politieke en religieuze opvattingen verhinderden niet dat tussen hen een nauwe band ontstond. Zij spraken over hun leven en over hun activiteiten tegen de bezetters. De hoofdpersoon ontkwam op het laatste moment aan de executie.

Titel: Terug uit Nacht und Nebel - Mijn verhaal uit acht Duitse gevangenissen en concentratiekampen

Auteur: Floris B. Bakels

Aantal pagina's: 381

ISBN: 978 94 0190 751 4

Druk: Negentiende druk februari 2016

Uitgever: Omniboek

Dit is hetzelfde boek als 'Nacht und Nebel' alleen een latere uitgave.

'Nacht und Nebel' was een sinister begrip in 1940-1945. 'NN-Häftlinge' waren van ernstige vergrijpen tegen de Duitse bezettingsmacht in Europa verdachte politieke gevangenen die, al dan niet door Duitse krijgsraden te velde ter dood veroordeeld, door de Gestapo werden afgevoerd naar speciale concentratiekampen om daar spoorloos en voorgoed in de mist van de nacht te verdwijnen. Floris Bakels heeft bijna drie volle jaren een dagboek bijgehouden, dat grotendeels bewaard is gebleven. 

Titel: Uit de diepten

Auteur: Bettine Siertsema

Aantal pagina's: 667

ISBN: 978 90 76564 42 5

Druk: 2007

Uitgever: Skandalon

In deze studie worden alle gepubliceerde Nederlandse dagboeken en memoires over de nazi concentratiekampen bijeen gebracht en met elkaar vergeleken, met speciale aandacht voor de theologische, ethische en literaire aspecten. Niet alleen bekende schrijvers als Abel Herzberg, G.L. Durlacher, Etty Hillesum, Floris Bakels en Hellema worden besproken, ook schrijvers die eerder theologisch dan literair bekend zijn, zoals J. Overduin en Corrie ten Boom, en daarnaast nog ruim honderd andere, minder bekende auteurs.  

Titel: Uitzicht

Auteur: Floris B. Bakels

Aantal pagina's: 256

ISBN: 90 10 04791 1

Druk: 1983

Uitgever: Elsevier

Jaren geleden verscheen van Floris B. Bakels 'Nacht und Nebel', het aangrijpende verslag van zijn ervaringen in Duitse gevangenissen en concentratiekampen. Via dit relaas over de KL-hel namen talloze Nederlanders kennis van het sinistere begrip Nacht und Nebel. 'Uitzicht' is een vervolg op 'Nacht und Nebel'. In dit nieuwe boek plaatst de auteur zijn KL-ervaringen in een breder kader van wat we nu beleven en voor later kunnen verwachten. Bakels kon dat niet doen zonder zich eerst opnieuw te verdiepen in het dagboek dat zovelen diep heeft ontroerd. Nieuwe citaten uit het in Natzweiler geschreven gedeelte waren onmisbaar als een aanloop naar de toekomst, die door zovelen somber wordt ingezien.

Titel: Van kleermaker tot kapo

Auteur: Aline Pennewaard

Aantal pagina's: 272

ISBN: 978 90 468 2365 1

Druk: 2018

Uitgever: Nieuw Amsterdam

Kleermaker Heinz Bontscheck was een van de ruim 34.000 joden die nazi-Duitsland ontvluchtten en in Nederland belandden. na verraad door zijn zwager kwam hij via Westerbork in concentratiekamp Auschwitz-Birkenau terecht. Daar werd hij 'kapo', een gevangene die toezicht moest houden op andere gevangenen: een positie die hem hielp overleven, maar die niet kon voorkomen dat hij moest toezien hoe zijn eigen vrouw naar de gaskamers werd gevoerd. Na de oorlog emigreerde Bontscheck naar Australië, waar andere overlevenden hem herkenden en een aanklacht tegen hem indienden. Ze verklaarden dat ze door Bontscheck nog slechter waren behandeld dan door de Duitsers. Een onderzoek naar de waarheid volgde.

Titel: Verboden te sterven

Auteur: Willem Harthoorn

Aantal pagina's: 382

ISBN: 90 75879 377

Druk: 2007

Uitgever: Van Gruting

Bart Dijkman (schuilnaam voor Wim Harthoorn), leider van een communistische verzetsgroep in Den Haag, wordt in augustus 1941 gearresteerd door twee Hollandse politieagenten en in het ‘Oranjehotel’ te Scheveningen gevangengezet. Zijn celgenoot gedurende meer dan een half jaar is Han Stijkel, de bekende leider van de naar hem genoemde verzetsgroep, die later te Berlijn zal worden gefusilleerd. Via het beruchte kamp Amersfoort wordt Bart in maart 1942 tezamen met andere gevangenen naar Buchenwald getransporteerd en twee maanden later naar Gross-Rosen. Het lijden van de groep van vijfenzestig is onbeschrijfelijk. Achtentwintig van hen ontkomen uiteindelijk aan deze hel.

Titel: Verder leven

Auteur: Ruth Kluger

Aantal pagina's: 274

ISBN: 90 234 3351 3

Druk: 1995

Uitgever: De Bezige Bij

Ruth Kluger was nog een kind toen Hitler Oostenrijk annexeerde, en als kind ondervond zij de onderdrukking van de joden in Wenen. Haar vader, een arts, vluchtte naar Frankrijk, vanwaar hij uiteindelijk naar Auschwitz werd gedeporteerd. Samen met haar moeder werd Ruth in september 1942 naar Theresienstadt weggevoerd. In het voorjaar van 1944 werden zij op transport gesteld naar Auschwitz-Birkenau. Waar kan ik zijn, die ik ben? is het eigenlijke thema dat schuilgaat achter de pijn om haar vermoorde vader en broer, achter de beschrijving van een gespannen verhouding tussen moeder en dochter, achter de discussies met haar Duitse vriend Christoph, een typische Duitse, naoorlogse intellectueel, en achter het portret van de steden Wenen en New York.

Titel: Verdoemde dokters

Auteur: Christian Bernadac

Aantal pagina's: 157

Druk: 1969

Uitgever: In den Toren

De op gevangenen in de concentratiekampen uitgevoerde medische experimenten vormen het minst bekende en het meest gruwelijke hoofdstuk uit de geschiedenis van het Derde Rijk. Duitse artsen en hoogleraren verloochenden alle morele regels van hun beroep door op menselijk materiaal vele tientallen verschillende experimenten uit te voeren. Van de naar schatting 7 a 8 duizend behandelde proefpersonen zijn er minder van 500 in leven gebleven. Bernadac heeft vele van deze overlevende, die voor hun leven getekend zijn door de gevolgen van hun behandeling, opgespoord en bezocht. Hun getuigenissen en archieven, waaruit meestal nog niet eerder iets werd gepubliceerd, hebben het hem mogelijk gemaakt het monsterlijke avontuur van deze misdadige onderzoekers te boek te stellen. 

Titel: Vergeet het toch maar

Auteur: Taecke J. Botke

Aantal pagina's: 144

Uitgever: Leiter-Nypels - Maastricht

Citaat: 'Lang heb ik ermee gewacht om wat hier volgt op te schrijven. het paste immers niet in het patroon der concentratiekamp belevenissen. Ik was bang dat de manier waarop ik over die ervaringen zou vertellen de ernst en de tragiek ervan zou kunnen kleineren. Toch, als we elkaar weer zien, de kampgenoten van Sachsenhausen en Ravensbrück, en we halen herinneringen op aan de tijd, doorgebracht in het KZ, dan komen zelden de macabere episoden ter sprake. Avonden lang kunnen we vertellen over dingen en marge van de grote moorden: dingen die in de ogen van anderen misschien futiel zijn, maar die voor ons toen het leven uitmaakte'. 

Titel: Vergeten stemmen van de Holocaust

Auteur: Lyn Smith

Aantal pagina's: 431

ISBN: 978 90 225 4417 4

Druk: Tweede druk januari 2007

Uitgever: M

Lyn Smith was als interviewer betrokken bij het vastleggen van de oorlogservaringen van de overlevenden van de Holocaust voor het Imperial War Museum. Ze bewerkte haar interviews tot een verslag van de jodenvervolging in het Derde Rijk. Het boek bevat portretten van mensen die in hun eigen woorden verslag doen van hun ervaringen. Maar er is meer dan ellende alleen: ze vertellen ook over de liefdadigheid, de moed en de menselijkheid waarmee ze ondanks de barbaarse omstandigheden probeerden te overleven en soms terug te vechten. Het resultaat is een even boeiende als indringende narratief van een van de zwartste periodes uit de menselijke geschiedenis.

Titel: Vervolging van zigeuners in Nederland 1940-1945

Auteur: Dr. B.A. Sijes

Aantal pagina's: 189

ISBN: 90 247 2201 2

Druk: 1979

Uitgever: Martinus Nijhoff

"Het heeft nog jaren geduurd eer de grote moord op de zigeuners meer algemene bekendheid zou krijgen. Nog omstreeks 1955 was in geen enkele Nederlandse encyclopedie onder het begrip 'zigeuners' een woord te lezen over hun vervolging door de nazi's, in een ervan wel over de hun eigen geest van list en bedrog en hun lage zedelijk peil. Niet een Nederlander of Duitser tenslotte is, voor zover wij konden nagaan, wegens zijn aandeel aan de vernietiging van ongeveer tweehonderd zigeuners uit Nederland veroordeeld. Degenen die in Nederland direct bij de vervolging betrokken waren hebben zich in het algemeen niet tegen de gang van zaken verzet."

Titel: Vlucht en verzet

Auteur: Piet Stavast

Aantal pagina's: 264

ISBN: 90 330 1332 0

Druk: 1983

Uitgever: Friese Pers Boekerij 

In vlucht en verzet beschrijft Pieter Stavast (geen schuilnaam overigens) zonder franje, dikdoenerij of heldenverering zijn leven tijdens de oorlog. Pieter Stavast werd opgejaagd en gevangengenomen in Goningen, geïnterneerd en de kampen Vught en St. Michielsgestel, ontvluchtte uit de gevangenis in Utrecht en bracht het laatste deel van de oorlog door als KP'er in Friesland. Hij pleegde er als KP'er vele overvallen en was o.a. betrokken bij de roemruchte overval op de Leeuwarder gevangenis. Hij weigerde echter medewerking aan het 'uit de weg ruimen' van een, door het verzet gevaarlijke geachte, joodse onderduikster en haar 'lastige vriend'. 

Titel: Voor Frieda - Een getuigenis

Auteur: Felix Gutmacher

Aantal pagina's: 43

Druk: 1994

Uitgever: Instituut voor Veteranen - Nationaal Instituut voor Oorlogsinvaliden, Oud-Strijders en Oorlogsslachtoffers

'Voor Frieda' is een getuigenis over de gebeurtenissen in de naziconcentratiekampen. Maar het is ook en vooral een immense blijk van tederheid voor Frieda, het meisje dat hij in de Dossin Kazerne ontmoette en dat door de nazi's om het leven werd gebracht in Auschwitz, in de bloei van haar leven. Het is tenslotte een boodschap van hoop en humanisme, die ons leert dat de mens in staat is tot het ergste, maar ook tot het beste en dat soms via een tragische werkelijkheid de edelste en mooiste gevoelens het best tot uiting worden gebracht.

Titel: Wij, musselmanner - Een verhaal over kampen

Auteur: Rene Lambrechts

Aantal pagina's: 271

ISBN: 90 6445 378 0

Druk: 2005

Uitgever: EPO

René Lambrechts was 19 toen hij aansloot bij het Onafhankelijkheidsfront en daarna bij het Partizanenkorps 037 te Heist-op-den-Berg. In oktober 1943 was Korps 037 betrokken bij de overval op een dynamiettransport te Averbode. Drie ton dynamiet kwam in handen van de Partizanen, maar zes leden van het Korps werden terechtgesteld en 23 verzetsmensen gedeporteerd. Bij zijn aanhouding was René Lambrechts 20. Hij vertrok vanuit de gevangenis van Antwerpen naar de nazi-kampen: KZ Esterwegen, Gross-Strehlitz, Gross-Rosen, Dora en Nordhausen. Pas op 10 juni 1945 was hij terug thuis. 

Titel: Ze bouwen daarginds een concentratiekamp

Auteur: Bert Oomen

Aantal pagina's: 222

ISBN: 978 90 8680 158 9

Druk: 2014

Uitgever: Adr. Heinen 

Over wat er in de oorlog allemaal gebeurd is, bestaat een redelijk nauwkeurig beeld. We weten ook redelijk nauwkeurig wat er zich in deze periode in het dorp Vught heeft afgespeeld. Het beeld van wat de inwoners toen wisten en dachten is veel vager. In januari 1943 werden de inwoners van het dorp plotseling geconfronteerd met een SS concentratiekamp, het enige echte concentratiekamp dat door de Duitsers in de bezette West-Europese gebieden zou worden gerealiseerd. De eerste transporten met uitgeputte gevangenen zorgden alom voor ontzetting en verontwaardiging. 

Titel: Zeven maanden concentratiekamp: Deel 1 - Heinkelfabrieken. Deel 2 - Sachsenhausen. Deel 3 - Leven en sterven in Buchenwald

Auteur: Dr. J. Hemelrijk Sr.

Aantal pagina's: Deel 1-92/ Deel 2-80/ Deel 3-113

Druk: Deel 1-1952/ Deel 2-1952/ Deel 3-1953

Uitgever: Eigen beheer

Deze verhalen zijn begin jaren '50 opgeschreven door Dr. J. Hemelrijk Sr en waren toentertijd in beperkte oplage alleen verkrijgbaar bij de boekhandel in en rond Alkmaar en Bergen. 

Titel: Zicht op verleden

Auteur: Carry van Lakerveld en Raoul Nijst

Aantal pagina's: 47

ISBN: 978 90 815526 1 5

Druk: 2010

Uitgever: Stichting Rechtsherstel Sinti en Roma

Op 31 december 2009 beëindigde de Stichting Rechtsherstel Sinti en Roma (SRSR) haar werkzaamheden voor Sinti en Roma in Nederland, die na de Tweede Wereldoorlog grotendeels buiten het rechtsherstel werden gelaten. Met de beëindiging van haar bestaan, achtte het bestuur van de SRSR het wenselijk om de aanleiding en noodzaak van haar oprichting in boekvorm vast te leggen. Op verzoek van de SRSR schreef Carry van Lakerveld Zicht op verleden. De vervolging en deportatie van Sinti en Roma 1940-1945, waarin zij de ontberingen, systematische vervolging en uitroeiing van Sinti en Roma gedurende de Tweede Wereldoorlog beschrijft.  

Titel: Zo ben je daar

Auteur: Tineke Wibaut-Guilonard

Aantal pagina's: 176

ISBN: 90 216 0625 9

Druk: 1983

Uitgever: Ploegsma

'In dit verhaal beschrijf ik mijn herinneringen aan het verzet, mijn arrestatie, transporten en tenslotte ook de bevrijding en de tocht naar huis, van september 1943 tot juni 1945. herinneringen vooral aan mensen die in die periode een rol speelden. Naast het verslag van een aantal van onze belevenissen is het een relaas over solidariteit van vele geweldige vrouwen, over hun moed en over de warmte die ze in die bitter koude en harde wereld naar elkaar wisten uit te stralen. Bij het herinnering worden speelt naast andere documenten ook een grote rol de verzameling werkbriefjes, op de achterkant waarvan vele van mijn kampgenoten iets voor me tekenden of schreven. Het is een wonder dat ik deze kostbaarheden heb kunnen behouden.

Titel: Zo was het...ongeveer...

Auteur: Mieke van den Burger-Steensma

Aantal pagina's: 89

Druk: 1984

Uitgever: Uitgegeven in eigen beheer

Persoonlijke herinneringen van Mieke van den Burger-Steensma naar aanleiding van de kampervaringen uit het boek 'Zo ben je daar' door Tineke Wibaut-Guilonard. Ervaringen over onder andere Ravenbrück en Kamp Vught.