Ongebruikte Auschwitz envelop

Deze enveloppe is afkomstig uit het concentratiekamp Auschwitz, het grootste en meest beruchte kamp van nazi-Duitsland. Tussen 1940 en 1945 werden hier meer dan 1,1 miljoen mensen vermoord, voornamelijk Joden, maar ook Roma, Polen, Sovjet-krijgsgevangenen en andere vervolgde groepen.

De tekst op de enveloppe weerspiegelt het bureaucratische en repressieve systeem waarmee de nazi’s zelfs de meest basale menselijke communicatie onder controle hielden. Brieven en kaarten waren toegestaan, maar onder strikte voorwaarden: ze moesten in het Duits worden geschreven, mochten geen klachten bevatten, en werden gecensureerd. De regels waren bedoeld om de illusie van orde en menselijkheid te wekken, terwijl ze in werkelijkheid dienden om gevangenen te isoleren en te controleren.

Voor historici is zo’n enveloppe een waardevol artefact. Ze toont niet alleen de fysieke sporen van het kampensysteem, maar ook de pogingen van gevangenen om contact te houden met hun familie, een daad van hoop en menselijkheid in een omgeving die alles probeerde te vernietigen. Onder de foto een Nederlandse vertaling van de tekst op de enveloppe.

Concentratiekamp Auschwitz

De volgende voorschriften moeten bij het schriftelijk verkeer met gevangenen in acht worden genomen:

1. Elke gevangene in 'beschermende hechtenis' mag per maand twee brieven of twee kaarten van zijn familie ontvangen en naar hen versturen. De brieven aan de gevangenen moeten goed leesbaar met inkt geschreven zijn, in het Duits, en mogen niet meer dan 15 regels per kant bevatten. Alleen één vel papier van normale grootte is toegestaan. Enveloppen moeten ongevoerd zijn. In de brief mogen slechts 5 postzegels van 12 Pfennig worden bijgevoegd. Alles wat hiervan afwijkt is verboden en wordt in beslag genomen. Foto’s mogen niet als ansichtkaart worden verstuurd.

2. Geldzendingen zijn toegestaan via postwissels. Hierbij moet het volledige adres correct zijn: naam, geboortedatum en gevangenennummer. Bij foutieve gegevens wordt het geld teruggestuurd of niet uitbetaald.

3. Kranten zijn toegestaan, mits ze via de krantenafdeling van het concentratiekamp Auschwitz worden besteld.

4. Pakketten met voedsel, vloeistoffen of medicijnen zijn niet toegestaan.

5. Verzoeken aan de kampleiding om vrijlating uit beschermende hechtenis zijn zinloos.

6. Spreekvergunningen en bezoeken van familieleden aan gevangenen zijn in principe niet toegestaan.

De kampcommandant