Brieven van Piet
Hieronder een unieke verzameling van 27 brieven geschreven door Piet Weijtenburg tijdens zijn verplichte diensttijd in het Nederlandse Arbeidsdienstkamp Odoorn, gelegen bij het gelijknamige dorp in Drenthe. De brieven zijn geschreven in de periode van januari tot juni 1943, en vormen een zeldzaam persoonlijk document uit een weinig belichte episode van de Tweede Wereldoorlog: de Nederlandse Arbeidsdienst (NAD). De NAD werd in 1941 opgericht en vanaf 1 januari 1942 werd deelname verplicht voor Nederlandse mannen tussen de 18 en 23 jaar. De organisatie was bedoeld om werkloosheid te bestrijden en discipline bij te brengen, maar werd door velen ervaren als een vorm van gedwongen arbeid. In kamp Odoorn verbleven de arbeiders in sobere barakken, onder een streng regime van fysieke arbeid, orde en tucht. De dagen begonnen vroeg met oefeningen, gevolgd door werk aan wegen, landontginning en andere infrastructurele projecten. Vrije tijd was schaars, maar er waren beperkte mogelijkheden voor ontspanning in de avonduren.
Piet Weijtenburg, geboren op 27 december 1922 in Amersfoort, was een jonge man met een brede interesse en een sterk rechtvaardigheidsgevoel. Na de lagere school volgde hij de Middelbare Handelsschool en rondde studies af in Bedrijfseconomie, Handelswetenschappen en Boekhoudkunde. Tijdens de oorlog werkte hij bij een distributiecentrum in Amersfoort, en na zijn verplichte arbeid in Odoorn was hij tot eind 1945 werkzaam als boekhouder bij de Nederlandse Spoorwegen.
De brieven die hij schreef aan zijn ouders en verloofde Fennie getuigen van zijn karakter: betrokken, beleefd, en vol verlangen naar contact met het thuisfront. Ze geven een beeld van het dagelijks leven in het kamp, maar ook van de sociale omgeving waarin Piet zich bevond. De correspondentie laat zien hoe geliefd hij was, ook de brieven die hij ontving van familie en vrienden zijn bewaard gebleven en maken deel uit van deze collectie.
Na de oorlog trouwde Piet met Fennie en samen kregen zij een dochter, Henriette, die deze brieven aan mij heeft toevertrouwd. Piet bleef zich inzetten voor sociale rechtvaardigheid: hij werkte jarenlang voor de vakbond FNV, waarvoor hij in 2002 werd onderscheiden met een gouden bondspeld met diamant. Hij was actief in natuur- en monumentenzorg, hield van fotografie, en was een fanatiek schaatser tot op hoge leeftijd. Hoewel de oorlog thuis lang onbesproken bleef, werd hij later vrijwilliger bij kamp Amersfoort en sprak hij op scholen over vrede en verzoening. Hij kwam op voor Nelson Mandela, met wie hij zelfs correspondeerde. Piet Weijtenburg overleed in 2003 aan kanker, maar zijn brieven leven voort als tastbare herinnering aan een jonge man in een verwarrende en ingrijpende tijd. Ze bieden een waardevol venster op het leven in een NAD-kamp.
Klik op onderstaande foto's om de brieven te lezen.
