Kamp Haaren

Op 18 juni 2024 bezocht ik het terrein van het voormalige Kamp Haaren, officieel bekend als Polizeigefängnis und Untersuchungsgefängnis Haaren, gelegen op het historische landgoed Haarendael. Het kamp werd tijdens de Tweede Wereldoorlog ingericht in het Groot Seminarie van het bisdom ’s-Hertogenbosch, een imposant gebouw uit 1836. Wat ooit een centrum was van religieuze opleiding, werd door de Duitse bezetter omgevormd tot gevangenis en gijzelaarskamp. Meer dan 4.300 mensen werden hier vastgehouden, verzetsstrijders, intellectuelen, geestelijken en burgers, in een systeem dat draaide om repressie en angst. Helaas is het grootste deel van dit historische complex verloren gegaan door een verwoestende brand in 2019. Slechts enkele ruimtes zijn gespaard gebleven: de kapel, het atrium, de verhoorkamer en de dokterskamer. Deze fragmenten vormen nu de laatste tastbare getuigen van een plek die ooit bol stond van leven, lijden en hoop.

Vanwege de schade en de veiligheidsmaatregelen was het terrein zelf niet toegankelijk; hekwerken markeerden de grenzen van wat ooit een open herinneringsplek was. Toch leeft de geschiedenis voort. De geredde objecten van de gedenkplaats, waaronder archiefstukken, bibliotheekmateriaal en persoonlijke bezittingen, zijn inmiddels ondergebracht in het voormalige gemeentehuis van Haaren, nadat ze tijdelijk waren opgeslagen in de oude brandweerkazerne.

Mijn bezoek werd verrijkt door de begeleiding van Henk van Helvert, wiens kennis en betrokkenheid van grote waarde waren. Dankzij hem kon ik de geschiedenis van Kamp Haaren niet alleen bestuderen, maar ook voelen, in de verhalen, de plekken, en de stilte die ze achterlaten.

Zoals gebruikelijk heb ik een fotoreportage samengesteld, waarin ik de overblijfselen en de sfeer van deze beladen locatie heb vastgelegd.