Foto's van Nordhausen
In april 1945, tijdens de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog, trokken Amerikaanse troepen Nordhausen binnen, een stad in Thüringen die diende als productiecentrum voor de beruchte V-wapens van het naziregime. Wat zij daar aantroffen in het concentratiekamp Lager-Nordhausen was niets minder dan een huiveringwekkend bewijs van de gruweldaden die zich in het hart van Duitsland hadden afgespeeld.
Een foto uit deze periode toont een bevrijde Poolse gevangene in gestreepte kampkleding, die wijst naar het interieur van een crematieoven. Naast hem staat korporaal John H. Lyndon van het Eerste Amerikaanse Leger, afkomstig uit Rome, New York. De oven werd door de nazi’s gebruikt om de lichamen van vermoorde gevangenen te vernietigen. De blik van de soldaat en de houding van de overlevende spreken boekdelen: dit is geen gewone ontmoeting, maar een moment van onthulling, van confrontatie met het onvoorstelbare.
De achterkant van de foto bevat een getypte Engelstalige beschrijving, die het beeld in context plaatst. In het Nederlands vertaald luidt deze:
Amerikaanse troepen overrompelen Nazi slachthuis
De lichamen van honderden voormalige slavenarbeiders van de nazi's werden ontdekt door soldaten van de Derde Pantserdivisie en de 104e Infanteriedivisie van het Eerste Amerikaanse Leger in "Lager-Nordhausen", een nazi-concentratiekamp in Nordhausen, Duitsland, dat gewoonlijk tussen de 3.000 en 4.000 gevangenen bevatte. De doden lagen naast de zieken en stervenden, en de nazi-kampmeesters deden geen poging om de besmettelijke ziekten en gangreen, waaraan mishandelde gevangenen van vele nationaliteiten leden, te bestrijden. De lichamen, die niet meer dan skeletten waren, werden begraven door Duitse burgers die ook gedwongen werden om massagraven te graven. De weinige gevangenen die nog in leven waren — geslagen, op andere manieren mishandeld en uitgehongerd door de nazi's — zijn overgebracht naar geallieerde ziekenhuizen. Troepen van het Eerste Amerikaanse Leger trokken op 10 april 1945 Nordhausen binnen. De Reichstad, 120 mijl ten zuidwesten van Berlijn, was een productiecentrum voor nazi V-wapens.
DEZE FOTO TOONT: Een bevrijde Poolse slavenarbeider, die al geallieerde medische behandeling heeft ontvangen, toont korporaal John H. Lyndon, soldaat van het Eerste Amerikaanse Leger uit Rome, New York, het interieur van de crematieoven die door nazi-kampautoriteiten werd gebruikt om de lichamen van vermoorde gevangenen te vernietigen.
Deze tekst, samen met de foto, vormt een krachtig historisch document. Het getuigt van de systematische ontmenselijking en vernietiging die plaatsvond in de concentratiekampen. De aanwezigheid van Amerikaanse soldaten en hun documentatie van deze gruwelen was cruciaal, niet alleen voor het redden van de overlevenden, maar ook voor het vastleggen van bewijs dat later zou dienen bij processen tegen oorlogsmisdadigers.
