1ste brief uit Kamp Weeze

Hieronder de 1ste brief uit Kamp Weeze die Gregor (Sjors) Hopp schreef op 19 december 1944. Onder de foto's  een uitgeschreven versie van de brief.

Eerste brief uit Weeze

Weeze (Duitschl.) Dinsdag 119 dec 1944

Mijn lieve Mientje, en lieve Joke en alle anderen. Het schijnt dat we nu eindelijk op de plaats van onze bestemming zijn aangekomen. Men is aardig met ons aan het heen en weertrekken geweest. Allicht ben jij wel in spanning waar we heengekomen zijn. Nou, Mientje, ook voor ons allen waren het dagen en nachten van groote inspanning en zenuwachtige spanning. Ik zal zooveel mogelijk trachten om deze avontuurlijke tocht weer te geven. Vooraf hoop ik, dat je mijn brief dien ik Zondagmorgen in de Toonhalle aan een vrouw heb meegegeven, ontvangen hebt. Nu wordt hier zoojuist bekend gemaakt dat hoogstwaarschijnlijk morgen Woensdag brieven kunnen worden meegegeven.

Zooals ik al in die brief had geschreven had men ons sinds Zaterdag in de Toonhalle vastgehouden. Langzamerhand werd ons duidelijk dat wij zouden worden afgetransporteerd. Eerst ging het gerucht dat we naar Enschede zouden gaan, toen gingen de wildste geruchten rond, maar zooals dat altijd gaat niemand weet het rechte ervan en de meeste geruchten zijn er toch alleen om de menschen te kwellen. Ik hoop van harte, dat je niet teveel onder al dat gezwam te lijden hebt gehad. Er werd des Zondags nog een groot Appel (telling) gehouden en toen moesten we inpakken, dekens inleveren enz. Om half twaalf uur ’s avonds vertrokken we naar het station in Ahaus. Onderweg vooralarm, daarna volalarm. Toen stonden we aan het station. Maar wachten. Sigaretten uit, geen licht maken, Vliegergevaar. Nog eens wachten. Eindelijk om kwart over twee uur zet de trein zich in beweging. Plaats na plaats luchtalarm. Niemand weet waar we zijn, ongeveer tegen 3 uur moeten we dicht bij Oberhausen zijn. De trein wordt op een dood spoor gezet, Locomotief gaat weg en we staan daar in het helsche duister terwijl het om ons heen bromt en dreunt. Een plaats niet al te ver weg wordt ontzettend gebombardeerd, Essen was dat zieden enkelen. Onze trein schudt en siddert op de rails, dat helleleven duurt ongeveer een uur. Nou ik en alle andere hebben wel angst uitgestaan. Vooral het gevoel der verlatenheid, dat men daar alleen in het duister zit is zoo angstig. En dan zijn er altijd van de vervloekte zwartkijkers en pessimisten bij, die al vast en zeker weten dat we in het Roergebied blijven om puin te ruimen en zoowat. Eerst zet men de gedachte van zich af, maar het lukt hun toch meestal om zichzelve en anderen te kwellen. Enkele uren later zet de trein zich wederom in beweging. Goddank, we gaan de andere kant op. De verschrikkelijke duisternis wijkt en met het aanbreken van de morgen ademt een ieder op. We arriveren in Wesel. Daar wordt de trein op een groot emplacement neergezet, het is ongeveer Maandagmorgen 9 uur. Locomotief weg. We weten al wat ons te wachten staat. De trein blijft staan tot de duisternis in treedt. Prettig vooruitzicht, geen warm eten of drinken. Wel ben ik blij dat ik Zaterdag nog net dat pakje van jou kreeg, ik heb de eerste dagen nog geen nood. Zoo zachtjes aan waagt zich de een en ander al uit de trein op zoek naar water, eindelijk vinden we een waterkaan, drinken en wassen. Dat knapt op, we zien er allen uit als geesten, ik voel geen kont meer. Zoo kruipt de lange en vervelende dag voorbij en tegen 6 uur gaat het verder. We hebben nu al een vermoeden dat het naar Kevelaer gaat. Om half tien komen we daar aan. We bezwijken haast onder onze bagage. Men begrijpt haast niet waar al die rommel vandaan komt en hoe ontzettend zwaar dat alles op den duur wordt. Men stopt ons hier in Kevelaer in een leeggehaalde groote drukkerij. Ik kom boven te liggen, er is licht, water en warmte. We krijgen geen eten, ook geen brood of koffie. Dan moet de kraan maar inschenken. We eten en haast allen gooien zich in het stroo. We zijn hondsmoe. Ik voel me als geradbraakt, maar ik heb geslapen als een marmotje. ’s Morgens behoeven we ons niet te haasten, er komt brood en heete koffie, ik ging mee naar de keuken. Die zijn overal hetzelfde, 2 rijen kookketels en een bende tafels en schappen voor brood enz. Zoo’n keuken kookt dagelijks voor een paar duizend menschen, soldaten en arbeiders. We brengen ook worst en boter mee. Nu weer terug naar ons lager. Toen we zittende broodeten kijk ik mijn tegenover eens aan, ik denk, wat kom jij je me, ja, bekend voor en toen ik met hem praat, toen is dat die knappe boerenjonge uit Beckum, je weet wel Mientje, waar we altijd zoveel kregen, zijn broer was hier ook. Wie je soms hier niet tegen het lijf loopt daar sta je verstomd van, […] en Karselius, die het kleine kistje van […] heeft, waren al acht weken hier in Weeze. Jij denkt vaak lieve Mientje wie er nog in Enschede zijn, maar jij ziet en ergert je steeds aan dezelfde menschen. Maar wie ik in die afgelopen acht weken al ontmoet heb, daar sta je versteld van. Alleen die Zwijnhonden die ze oppakken moesten, die blijven wel buiten schot. Maar enfin, het kan zeker niet anders op deze wereld. ’s Morgens tegen elf uur vertrokken we te voet en na een moeilijke tocht van 7 km arriveerden we in Weeze, dat voorlopig wel ons Lager blijven zal. We kregen tegen 2 uur dan ook warm eten op straat, nou, je kunt je denken, dat dit erin ging als koek bij de jongens. Deze plaats is sinds 1 dec door de bevolking ontruimd, als strijdgebied verklaard, maar heeft nog maar weinig door bommen geleden. Het front ligt hier nog een heel eind vandaan. We moeten volgens zeggen nog 5 km loopen tot we op de plaats zijn waar we werken moeten. Maar dat zullen we morgen Woensdag wel zien. We hebben vandaag nog rust en deze rust benutten we allen om te schrijven, te eten en te slapen. De behandeling schijnt hier ook beter te zijn dan in Ahaus, daar was ze streng en onrechtvaardig en ik heb me daar vaak ontzettend geërgerd. Ziezoo, nu heb heb je het relaas van onze avontuurlijke reis. Als je wilt bewaar dan deze brief, dan kan ik jullie er later nog heel wat van vertellen.

Ja, lieve Mientje, nu zit ik dan toch in de nabijheid van Goch, heel ver van huis, van jou en mijn kind. Maar nu het eenmaal zoover is wilde ik je bidden, maak je toch niet zoo erg bezorgd. Ik vindt het voor mij niet zoo erg!. Ik maak me alleen bezorgd voor jou. En nu zou ik zoo zeggen, als je het eens te moeilijk wordt, ga er dan toe over en sluit de winkel voor een paar dagen per week heelemaal, als je zooveel geld beurt, dat je leven kunt, schei dan uit met verkopen. Dan behoef jij je tenminste bij al je ellende niet ook nog dood te knoeien en dan kun je wat meer rust nemen, dat heb je beslist nodig. Want al die drukte leidt nu toch tot niets. Alleen moet je natuurlijk zorgen dat je tot  1 Januari de huur bij elkaar hebt. Maar daar heb je natuurlijk wel aan gedacht, nietwaar schat?

Van verlof komt nu niets meer. Kerstmis en Oudejaarsavond zul je wel alleen moeten vieren en ik hier in ’t Lager. Geduld schat, eenmaal gaat ook deze tijd voorbij en erger je niet langer aan diegenen die er nog steeds rondloopen om je de oogen uit te steken, maar geloof mij, hier zijn er veel en veel meer. En heel wat menschen wat jij niet zult denken. Het is alleen beroerd dat de verbinding met huis zooveel moeilijker wordt. We zullen het beste ervan hopen. In elk geval zal ik trachten deze brief morgen weg te krijgen dan ben jij weer gerust. Nu zal ik je maar vast opgeven wat voor wenchen ik hier al weer heb. Mijn adres luidt:

Den Heer G. Hopp, Lager v.d. Locht

Weeze, Kreis Geldern.

Gaarne zou ik van je willen hebben: Leukoplast, zachte tandenborstel (oude) en tandzeep, een stukje zeep voor mezelf en weer een handdoek, je moet er om denken dat je nog aan zakdoeken en handdoeken enz. alleen de grootste klungels stuurt, wegens verliezen. En dan tabak, schat, ik zit nu zonder, sinds gisteren, ik ben er zoo zuinig mogelijk mee geweest, maar in zoo’n spanning als we de laatste dagen hebben doorleeft, dan kalmeert zoo’n sigaret zoo. Wat het eten aanbetreft dat je nog wilt sturen, denk er om schat, en doe je zelf en Joke niet te kort hoor! Ik heb zondag, toen we in de Toonhalle in Ahaus opgesloten zaten nog stikum bericht weg gekregen naar Leo en Ludwig. Van Leo moest ik nog heel wat goed hebben, wat daar nog lag. Dat heb ik meegekregen. En van Ludwig wilde ik het slachtpakket hebben, want ik denk, als het nu niet meegaat, dan gaat ’t weer over, en het zal toch wel gek wezen dat ik het van die plek, waar ik te lande kom, niet naar huis in Enschede krijg. Zou Mien, van Christ kwam nog een dubbel stuk zeep terug, dat was zij niet kwijt geworden, maar toen Ludwig later aan de zaal kwam, toen zeide hij, Maria had nog een extra stukje spek bijgevoegd of zij daarna dat stuk zeep mocht hebben, hoe wist hij dat? Ik kon er zoo gauw niet meer over navragen, want toen Ludwig mij nog een paar boterhammen en een paar doosjes lucifers in de hand gedrukt had, werd hij de zaal uitgebulderd. Ik hoop maar, dat Maria jou niet te kort gedaan heeft, dat zou ik toch schunnig vinden, want ik vindt het zoo erg weinig wat ik gekregen heb. Maar ik heb er dan ook geen flauw idee van, wat je feitelijk gegevens hebt en wat je van haar hebben zou. Maar schrijf me maar als je het hebt. Ik hoop maar dat ik het vroeg genoeg hier weg krijg, voor het bederft.

Alleen moet je er op rekenen, dat ik de bakleverworst en bloedbroodworst, die er nu bij is zelf op eet, als ik honger krijg of wanneer het te lang duurt. Dus afwachten maar. Nu zal ik eerst eens je laatste brief nalezen om te zien of ik daaruit nog wat beantwoorden moet. Eer dat ik het vergeet ga ook naar de apotheek en haal voor mij anti-diarree tabletten, ik heb weer acht dagen met diarree gesukkeld, maar ben er nu gelukkig van af. Maar dat is voor de volgende keer. Heb je alweer licht of zit je vaak zonder? Dat valt lang niet mee, daar sukkelen wij hier ook telkens mee. Dat is erg. Doe de speciale groeten aan Portman en Greta. Bedank […] ook voor de appels. Schrijf me eens of ze bij Straatman nog werken en wie er nog van het personeel is. Als je Otoo nog eens ontmoet, dan doe gem de groeten, hij schreef mij op het briefje of hij nog wat voor me doen kon. Nou als hij ’t er nog eens over heeft, dan vraag hem maar of hij nog een beetje te rooken voor me heeft. Hij heeft echter geboft, hoor! Als je er nog eens achteraan wilt gaan, naar die persoon, die Bos jou aangewezen heeft, dan die het maar, het is me heel wat waard, als ik weer thuis kon komen, dat kun je gerust gelooven, maar alles wat ik van hieruit kan doen is mis. Wat ze hier hebben, dat houden ze vast! Tenzij er van die kant bevel komt, om iemand los te laten. Wat de kinderwagen van […] aangaat, als je hem klaar kunt krijgen, dan laat je het doen en dan hou je hem vast, kun j e hem niet klaar krijgen, dan verkoop hem maar. Geld behoef je mij niet te sturen, want ik heb Duitsch en Holl. geld genoeg en kan toch niets uitgeven. Vraag Lucia maar of ze nu nog zin heeft om als […] voor mij in te vallen, dan kan ze direct morgen beginnen en ook mijn pakjes krijgen, wacht maar bliksempje, ik zal je wel krijgen als ik weer terugkom hoor! Denk je er wel om, Mien dat je me wat meer tabak stuurt, cigarettenpapier heb ik voorlopig nog wel. Ook moet er ergens nog een bus staan met zwarte tabak die ik zelf gesneden heb, stuur me die ook, hier is alles goed, ik ben overal blij mee. Nu lieve schat nu moet ik afbreken, want de brieven worden ingezameld. Ik wensch jou lieve meid en allen anderen in huis een gezellig en gelukkig Kerstfeest en een gezegend nieuwjaar en dat we het volgend jaar deze belangrijke feesten samen gelukkig en in vrede kunnen vieren. Wel te rusten lieve schat, je bent steeds in mijn gedachten, zeg maar tegen Joke dat ik haar schilderijtje nog gauw in de zak gestoken en meegenomen heb en wanneer ik van haar een lieve brief krijg. Heb je de klompjes wel gekregen schatje? En passen ze? Nu lieve, nu moet ik sluiten, maak je maar niet bezorgd, het zal wel goed gaan hoor,

Duizend groeten en kussen van je toegenegen en eigen George.

Daag, tot weerziens!